فرآورده های زنبور عسل

فرآورده های زنبور عسل

برای اکثر افراد محصولات و فرآورده‌ های زنبور عسل به عسل و موم ختم می‌شود، در حالی که زنبور عسل در کنار این دو فرآورده، محصولات دیگری نیز تولید می‌کند که هم از نظر دارویی و هم از نظر غذایی بسیار پر اهمیت هستند.

به طور کلی زنبورعسل بیش از6 محصول تولید می کند که بعضی از این محصولات مثل عسل و گرده گل همانطور که از کندو برداشت می شوند به عنوان غذا یا دارو مصرف می شوند و برخی دیگر مانند زهر زنبور ماده اولیه ای هستند که باید فرآوری شوند تا بتوان از آن‌ها  استفاده کرد.

گرده گل

یکی دیگر از فرآورده‌های مهم زنبور عسل، گرده گل است. که همانند عسل، بسته به نوع گل رنگ‌های متفاوتی نیز دارد.

گرده گل که در لاتین به آن (pollen) پولن نیز گفته می‌شود به معنای یک ماده بسیار ریز است. هر دانه گرده در واقع یک سلول نر گیاه است که در بردارنده‌ی مواد لازم برای تلقیح سلول‌های ماده‌ است که باعث تولید مثل گیاه می‌شود.

هنگامی که که زنبور برروی گل‌ها می‌نشیند، گرده‌ها به پوشش کرک مانند بدن آن‌ها می‌چسبند، سپس زنبور با مالیدن پاهای خود که حالت شانه مانند دارد به سر و صورت خود این گرده‌ها را جمع می‌کند و با مخلوط کردن آن با شهدی که جمع‌آوری کرده آن را به صورت توده‌ای در آورده و در پشت پاهای خود که حالت سبد دارد ذخیره می‌کند و آن را به کندو می‌برد.
هر زنبور در هر پرواز می‌تواند تا 20 میلی گرم گرده جمع آوری کند و برای به دست آوردن آن‌ها حداقل بر روی 200 گل خواهد نشست.

گرده‌های جمع آوری شده توسط زنبورها در کندو ذخیره می‌شود و به عنوان یک ماده‌ی غذایی اصلی برای زنبور‌ها و پرورش لارو‌ها استفاده می‌شود.

 زنبوردارن برای جمع آوری گرده گل بعد از این که زنبور‌ها به قدر کافی برای مصرف خود گرده جمع آوری کردند. در ورودی کندو از تله‌ی گرده استفاده می‌کند تا هنگامی که زنبور داخل کندو می‌شود گرده ها به تله گیر کند و داخل ظرفی که در پایین کندو قرار دارد بیفتد.

کاربردهای گرده گل

غذا: از گرده گل نیز مانند عسل می‌توان به عنوان غذا و یا به عنوان یک مکمل غذایی استفاده کرد. گرده گل را هم می‌شود به تنهایی و هم می‌شود همراه با عسل و یا پنیر و مربا میل کرد.
دارو: گرده گل سرشار از پروتئین و ویتامین است و به همین دلیل از آن به عنوان دارو نیز استفاده می‌شود. برخی از خواص این ماده عبارت‌اند از: بهبود برخی از بیماری‌های عصبی، بهبود تورم‌های خوش‌خیم پروستات، مفید برای کم خونی و …

ژل رویال

ژل رویال که به آن ژل سلطنتی یا شاه انگبین نیز گفته می‌شود، یکی از خاص‌ترین فرآورده‌های زنبور عسل است که داری خواص بی‌نظیری چه از نظر درمانی و چه از نظر تقویتی است.

ژله رویال ماده‌ای ژلاتینی، چسبناک و لیمویی رنگ است که از غدد حلقی زنبوران کارگر جوان 3 تا 11 روزه که مسئول پرورش لارو‌ها هستند ترشح می‌شود و در شاخون‌هایی که در کندو وجود دارد ذخیره می‌شود.

کاربرد‌های ژل رویال

غذا: ژل رویال را می‌توان به تنهایی و زیر زبانی و همچنین مخلوط با عسل میل کرد، این ماده باعث تقویت قوای بدنی می‌شود.
دارو: خواص ژل رویال نسبت به سایر فرآورده های زنبور عسل بسیار زیاد است که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی، کاهش عوارض ناشی از شیمی‌درمانی، تعدیل سیستم ایمنی بدن، موثر در باروری و… اشاره کرد.
آرایشی: از ژل رویال همچنین برای مصارف زیبایی در سطح گسترده‌ای استفاده می‌شود. به همین دلیل است که بسیاری از شرکت‌‌ها در تولید کرم‌ها و لوسین‌ها از ژل رویال استفاده می‌کنند.

بره موم

از دیگر تولیدات زنبور عسل می‌توان به بره موم اشاره کرد. که خاصیت باکتری کشی و قارچ‌کشی بسیار قوی‌ای دارد.

به طور کلی زنبور عسل بره موم را به منظور حفاظت کلنی از آفات و در اواخر تابستان و اوایل پاییز که زنبور برای زمستان گذرانی آماده می‌شود تولید می‌کند.

زنبور‌ها بره موم را معمولا از صمغ گیاهان و در ساعات گرم روز که صمغ‌ها نرم و روان هستند جمع آوری می‌کنند. زنبورها از بره موم برای عایق‌کاری بدنه‌ی کندو و همچنین همراه با موم برای افزایش مقاومت حجره‌ها استفاده می‌کنند.

کاربردهای بره موم

دارو: همانطور که گفتیم بره موم یکی از قوی‌ترین ضدقارچ‌ها و باکتری‌ها در بین فرآورده‌های زنبور عسل است در نتیجه برای مصارف متعددی مثل: تعدیل سیستم ایمنی بدن، خواص ضد انگلی، محافظت از کبد و… استفاده می‌شود.
زیبایی: بره موم به عنوان ضد حساسیت، ضد التهاب، ضد آندروژن ( هورمون‌های مردانه که در زنان باعث ایجاد علایم می‌شود) ضد میکروب و همچنین محرک تولید بافت‌های کلاژنی استفاده می‌شود. بنابراین مصرف پوستی و آرایشی – بهداشتی بره موم بسیار رایج است.

موم

یکی از فرآورده‌هایی که معمولا در کنار عسل قرار می‌گیرد موم است به طوری که خیلی از افراد هنگام خرید عسل می‌گویند عسل موم دار می‌خواهیم، چرا که باور دارند اگر عسل با موم باشد حتما طبیعی است!

بعد از برداشت عسل ممکن است برای موم سه اتفاق بیفتد. یا اینکه پس از برداشت عسل دوباره به داخل کندو بر می‌گردد، یا به همراه عسل فروخته می‌شود و یا اینکه آب می‌شود و از آن در ساخت موم‌های جدید و یا سایر مواد استفاده می‌شود.

کاربرد‌های موم

آرایشی: از موم به عنوان پایه‌ی بسیاری از کرم‌ها برای انواع پوست‌ها و همچنین صابون و برخی از ٰرژ لب‌ها استفاده می‌شود.
تزئینات: یکی از کاربرد‌های مهم موم استفاده از آن در ساخت تزئینات مختلف از جمله انواع شمع، مجسمه‌ها وحتی در برخی از سبک‌های نقاشی (انکاستیک) استفاده می‌شود. همچنین مصریان قدیم از موم برای نگهداری مردگان خود استفاده می‌کرده‌اند که به آن مومیایی گفته می‌شود.
استفاده از موم زنبور عسل در ساخت شمع

زهر زنبور

بیشتر ما تجربه‌ی دردناک گزیده شدن به وسیله زنبور را داریم اما شاید ندانیم که زهر زنبور عسل یکی از تولیدات ارزشمند زنبور است که در پزشکی کاربرد فرآوانی دارد و به همین دلیل است که طی سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به آن شده است و دستگاه‌هایی نیز برای استخراج آن اختراع شده است.

کاربرد‌های زهر زنبور

دارو: همانطور که گفته شد طی سال‌های اخیر تحقیقات زیادی بر روی زهر زنبور عسل انجام شده است که نشان می‌دهد این ماده خاصیت درمانی برای برخی از بیماری‌ها از جمله درمان ورم مفاصل، درمان برخی از بیماری‌های پوستی، ضد سرطان و… را دارد.