نرم افزار کتابخانه حکمت اسلامی 2

کتابخانه حکمت اسلامی2؛ جامع منابع منطق و فلسفه اسلامی
متن 583 عنوان کتاب و رساله از آثار حکمای اسلامی
موضوعات: منطق و فلسفه
سیستم عامل: ویندوز
توضیحات:
حکمت الهی، از آنجا که موضوعش وجود مطلق است که خیر محض است، روشش برهانی است که یقین‌آور است و غایتش شناخت مبادی عالی وجود، به‌ویژه ذات پاک باری و صفات و افعال اوست، بر همه معارف بشری برتری دارد.
خاستگاه اصلی حکمت، فطرت است که با دست توانای عقل ظهور می‌یابد. گمشده‌ای است که با چراغ وحی و به مدد علم و ریاضت، در دل‌های پاک و خالص جای می‌گیرد و از آنجا بر زبان جاری می‌شود. البته هر گوشی را توانای شنیدن آن نیست؛ که حکمت را گوشی می‎شنود که خودپرستی، آن را سنگین نکرده باشد. ازاین‌روی، حکیم نه آن است که اصطلاحات فلسفی را بداند، بلکه کسی است که حقایق هستی را با پیمانه و ظرف جانش دریافته باشد؛ که البته هرکسی را پیمانه‌ای است درخور خویش.
حکمت به دو بخش نظرى و عملی منقسم است. «حکمت نظرى»، دریافت هستى است آن‏چنان‌که هست و «حکمت عملى»، دریافت خطّ مشى زندگى است آن‏چنان‌که باید؛ که این‏چنین «باید»ها نتیجه منطقى آن‏چنان «هست»هاست؛ بالاخص آن‏چنان «هست»هایى که فلسفه اولى و حکمت مابعدالطّبیعى عهده‏دار بیان آنهاست.
حکمت نظرى سه شعبه دارد:
علم الهى، که موضوعش در خارج و ذهن، بی‌نیاز از ماده است؛
علم ریاضى، که موضوعش تنها در ذهن از ماده بی‌نیاز است؛
علم طبیعى، که موضوعش در خارج و ذهن نیازمند به ماده است.
حکمت عملى نیز سه شعبه دارد:
اخلاق، که از تهذیب نفس بحث مى‌کند؛
علم تدبیر منزل، که از چگونگى رابطه افراد خانواده با یکدیگر بحث می‌کند؛
علم سیاست، که از چگونگى رابطه افراد با جامعه سخن مى‌گوید.
معارف اسلامى به جنبه‌هاى سه‌گانه حکمت عملى توجه والایى دارد؛ ازاین‌رو برخى از دانشمندان اسلامى، حکمت عملى مشاء را در بُعد فضایل اخلاقى با حکمت عملى اسلامى تلفیق کرده و اندیشه‌هاى نوینى را پدید آورده‌اند.
با گسترش دانش در میان مسلمانان، حکمت یونانى که بیشتر رویکرد مشائى داشت، ترجمه و به حوزه اسلامى وارد و توسط فارابى و ابن سینا، تهذیب و بسط و شرح داده شد. البته آن‌گونه که محققان هم گفته‌اند، در فلسفه ابن سینا گرایش اشراقى هم کاملاً مشهود است.
برخى از دانشمندان اسلامى با رویکرد فلسفى به کلام و بالعکس، باعث رشد این دو علم شده‏اند که در این میان نقش خواجه نصیرالدین طوسى و فخرالدین رازى، از بقیه علما پررنگ‌تر است. فخر رازى، نقد‌هاى بسیارى بر فلسفه مشاء وارد کرد و خواجه نصیرالدین طوسى با پاسخگویى به آنها، به حکمت مشاء حیات جدیدى بخشید و نیز با فلسفى نمودن علم کلام، موجب غناى آن شد.
حکمت اشراقى، یکى دیگر از رویکردهاى فلسفى است. این حکمت، شعبه‌هاى بسیارى دارد که در گذشته گستره آن از یونان تا هند بوده است. افلاطون، نماینده حکمت اشراقى در یونان بوده است و حکمت او در حوزه اسکندرانى به دست افلوطین گسترش یافت و حکمت فهلوى و خسروانى، نماینده حکمت اشراقى در ایران بوده است. البته این حکمت، با اندیشه‌ها و گرایش‌هاى عرفانى نیز پیوند نزدیکى دارد.
شعبه‌هاى مختلف حکمت اشراقى ایرانى و یونانى، به دست شیخ اشراق که خود را احیاکننده این حکمت مى‌داند، به هم پیوند زده شد و با معارف اسلامى ممزوج گردید، تا حکمت اشراقى اسلامى پدید آمد. البته رگه‌هایى از حکمت هندى را نیز مى‌توان در آن یافت.
در این میان، فلاسفه به نام دیگری در این بستر ظهور یافتند؛ تا در ادامه فیلسوف سترگ صدرالمتألهین شیرازى با پیوند حکمت مشاء، اشراق، عرفان و معارف اسلامى، حکمت متعالیه را بنیان نهاد. این حکمت، با این اندیشه گسترش یافت که هیچ معرفتى در این حوزه‌ها وجود ندارد که با معرفت دیگر به‌نحوى اختلاف داشته باشد که نتوان آنها را با هم جمع کرد؛ ازاین‌رو، براى وحدت فکر و اندیشه بشرى لازم است که وحدت این معرفت‌ها به اثبات برسد و او حکمت خود را وقف این امر کرد. فلسفه ملاصدرا یکباره پدید نیامد، بلکه حاصل سنت فلسفى‌ای بود که آهسته‌آهسته با عرفان و شریعت، بیشتر تلفیق شد؛ ازاین‌رو، در حکمت متعالیه آسان‌تر مى‌توان این ادعا را مطرح کرد که قرآن، عرفان و برهان از هم جدایى ندارند. او در عین کار فلسفى توانسته ادعاهاى عرفا را عقلانى و برهانى سازد. همچنین او شریعت را براى فیلسوف، منبع هستى‌شناسى قدسى دانسته و معتقد است: شریعت با معارف عقلى ضرورى، موافقت دارد.
پس از او فیلسوفان و اندیشمندان بزرگی بر سر سفره وی نشستند و با تبیین و گاه انتقاداتی سازنده، باعث رشد و تعالی حکمت متعالیه شدند؛ از جمله ایشان می‌توان به آقا علی نوری، ملا عبدالله زنوزی، ملا علی زنوزی، ملا هادی سبزواری، آقا محمدرضا قمشه‌ای، میرزا هاشم اشکوری، امام خمینی و علامه طباطبائی و دیگر بزرگان اشاره نمود.

محتوا
- متن 583 عنوان کتاب و رساله از آثار حکمای اسلامی
امکانات و قابلیت‌ها
- دسته‌بندی و دسترسی به کتب برنامه در محورهای: کتاب‌های مورد علاقه، کتب مرتبط، فلسفه یونان، حکمت عملی، حکمت نظری، حکمت مشاء، حکمت اشراق، حکمت متعالیه، کلام فلسفی، داستان فلسفی، تفسیر فلسفی، فلسفه تطبیقی، تاریخ فلسفه، اصطلاح‌نامه، پدیدآورنده، زبان (عربی، فارسی، انگلیسی و فرانسه) و...؛
- برقراری ارتباط بین متن، شرح و ترجمه و پیوند آنها به همدیگر؛
- تفکیک و جداسازی رساله‌ها از مجموعه‌ها همراه با نام و مشخصات کتاب‌شناسی آنها؛
- بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، با قابلیت‌های: اولویت‌دهی پیشرفته به پاسخ‌ها؛ امکان پالایش نتایج جست‌وجو براساس: کتاب، پدیدآور و زبان؛ انعطاف در برابر پیشوند و پسوند کلمات؛ امکان محدودکردن جست‌وجو به: آیات، روایات و اشعار موجود در متون؛
- دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها؛
- امکان به‌روزرسانی برنامه از طریق اینترنت و ارسال نظر توسط کاربر