نرم افزار مجموعه آثار آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی حفظه الله و منشورات مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام

مجموعه آثار آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی حفظه‌الله و منشورات مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام
33 جلد كتاب از تألیفات حضرت آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی به همراه برخی از تقریرات دروس ایشان به همراه منشورات مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام.
موضوعات: فقه و احکام، آثار اندیشمندان و بزرگان، آثار موسسات و نشریات، بررسی آیات قرآنی پیرامون خمس، تحریف قرآن، اصول، تلقیح مصنوعی انسان، قاعده فراغ و تجاوز و... .
سیستم عامل: ویندوز
توضیحات
عالمان دينى از ديرباز تا كنون سعى كرده‌‏اند طالبان سعادت به راه بندگى خداوند رهنمون شوند. اين فقيهان و شاگردان مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام در طول تاريخ با تمام وجود به كمك آموزه‌هاى دينى به پاسدارى و صيانت از مكتب حيات‏بخش اسلام همت گماشته و با كجروى‌ها و انحراف‏ها مقابله كرده‌اند كه بخشى از اين كوشش‏هاى فكرى و علمى آنان در كتاب‏ها و آثارشان متجلى است. بر ما لازم است، با زنده نگاه داشتن ميراث گرانسنگ آنان، از آنها محافظت كرده، اين امانت را به نسل‏هاى آينده منتقل نماييم.
اين نرم‏افزار دربردارنده تأليفات حضرت آيت الله محمدجواد فاضل لنكرانى، برخى از تقريرات دروس ايشان و نيز منشورات مركز فقهى ائمه اطهار عليهم‌السلام است.
به اميد آنكه با انتشار اين موسوعه، توانسته باشيم محققان، انديشمندان و دانش‏پژوهان ارجمند را در تعالى علم و انديشه ناب اسلام و تشيع، يارى دهيم.
محتوای نرم‌افزار
•    این برنامه شامل 33 جلد كتاب از تألیفات حضرت آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی به همراه برخی از تقریرات دروس ایشان و نیز منشورات مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام در موضوعات: بررسی آیات قرآنی پیرامون خمس، تحریف قرآن، اصول، تلقیح مصنوعی انسان، قاعده فراغ و تجاوز، ارث زن از شوهر و محرومیت او در برخی از موارد، قواعد فقهیه، مكتب اصولی حوزه، حقوق كودكان در فقه امامیه، تغییر جنسیّت از نظر فقه، احكام حدود، پاسخ به شبهات زیارت عاشورا، بررسی فقهی-حقوقی مرگ مغزی، بررسی رجالی سهل‌بن‌زیاد، روایات فقهی نقل‌شده از حضرت علی علیه‌السلام، بررسی جریان غدیر و... .
•    برخی از کتاب‌های ارائه شده در این نرم‌افزار عبارت‌اند از: دفاع از حریم قرآن، رسائل فی الفقه و الأصول، بررسی فقهی-حقوقی تلقیح مصنوعی، بحوث فی القواعد الفقهیّه (قاعده الفراغ و التجاوز)، نشست‌‌های علمی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام، المبسوط فی فقه المسائل المعاصره (المسائل الطبّیه)، موسوعه أحکام الأطفال و أدلتها (6 جلد)، آئین کیفری اسلام (شرح فارسی تحریرالوسیله، حدود)، بررسی آخرین و برترین آرا و نظریه‌ها پیرامون ارث زوجه از زمین، المروی من کتاب علی علیه‌السلام، بحوث فی آیات الاحکام (الخمس).
•    متن قرآن كریم؛ به همراه ترجمه فارسی
•    10 دوره لغت‌نامه در 62 جلد
•    ارائه نگارخانه‌ای؛ شامل بیش از 100 تصویر مربوط به آیت الله محمد‌جواد فاضل لنکرانی دامت برکاته
•    مركز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام
امکانات و قابلیت‌ها
نمایش: در این بخش می‌‌توان به تمام آثار موجود در برنامه دست پیدا كرد؛ به طوری كه متن كامل كتب موجود در نرم‌افزار و امكانات مربوط به هر بخش به نمایش گذاشته می‌‌شود. انتخاب فهرست درختی و گزینشی و ارتباط دو سویه آن با متن را می‌توان از ویژگی‌های مهم بخش نمایش برشمرد. استفاده از رنگ‌های متمایز برای بخش‌های مختلف یک متن، انتخاب عنوان كتاب، جلد و صفحه، و گسترده كردن صفحه متن و فهرست، از ویژگی‌‌های بخش نمایش است. در قسمت نمایش همچنین می‌‌توان به مقایسه دو متن به صورت هم‌‌زمان و محدود كردن دامنه كتب، ابواب و سرفصل‌ها اقدام نمود.
جستجو: این بخش، این امکان را به کاربران می‌دهد تا به صورت ساده و پیشرفته در عبارات و کلمات متون موجود در برنامه جستجو کنند. دستیابی به متون مورد نظر از طریق شماره جلد و صفحه، و ایجاد یا تغییر دامنه‌های شخصی برای جستجو، از دیگر قابلیت‌های این قسمت است. الگوسازی از دیگر توانایی‌های بخش جستجو است كه با بهره‌گیری از خطّ ورود، می‌توان فهرست واژه‌هایی را كه دارای حروف مشخصی هستند، فراهم آورد.
قرآن: در قسمت نمایش،‌كاربر می‌تواند به متن كامل قرآن دسترسی پیدا كند و در قسمت جستجو قابلیت پژوهش در الفاظ قرآن كریم به روش‌های گوناگون امکان‌پذیر است.
نگارخانه‏: در اين بخش، ده‏ها تصوير مربوط به آيت الله العظمى فاضل لنكرانى رحمه‌الله ارائه شده است.
شخصیت‌شناسی آیت الله فاضل لنکرانی
محمد فاضل لنکرانی در سال 1310ش در قم به دنیا آمد. پدرش فاضل قفقازی از علمای حوزه و از اعضای شورای استفتاء آیت الله بروجردی بود. مادرش از فرزندان سادات معروف مبرقع قم بود.
محمد فاضل لنکرانی مرجع تقلید شیعه و مدرس حوزه علمیه قم بود. وی از روحانیان فعال در انقلاب 57 ایران بود. لنکرانی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو اولین دوره مجلس خبرگان رهبری بود.
فاضل لنکرانی بعد از درگذشت آیت الله گلپایگانی و آیت الله اراکی یکی از هفت مرجعی بود که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفی شد. او از مراجع حامی جمهوری اسلامی ایران بود و مشروعیت آن را ناشی از ولایت فقیه می‌دانست. لنکرانی همچنین از اندیشه‌های تقریبی حمایت می‌کرد و شرکت در نماز جماعت اهل‌سنت را جایز می‌دانست. 
فاضل لنکرانی در 26 خرداد 1386ش در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه علیهاالسلام به خاک سپرده شد.
تحصیلات حوزوی
محمد فاضل در 13 سالگی وارد حوزه علمیه شد و پس از دروس ادبیات و مقدمات، قسمتی از کتاب رسائل و مکاسب را نزد پدرش خواند و بخشی را نزد محمدباقر سلطانی طباطبایی و عبدالجواد جبل عاملی و مرتضی حائری یزدی آموخت.
در 19 سالگی وارد درس خارج شد. 15 سال در درس خارج فقه سید حسین بروجردی شرکت کرد و تقریرات درس او را به زبان عربی نوشت. همچنین در درس خارج اصول امام خمینی شرکت کرد و درس اصول او را نوشت. نزد سید محمدحسین طباطبایی، منظومه سبزواری و اسفار ملاصدرا را فرا گرفت.
دروس خود را با سید مصطفی خمینی مباحثه می‌کرد و از همان دوران جوانی در حوزه علمیه تدریس می‌نمود.
محمد فاضل در 30 سالگی به درجه اجتهاد رسید و در سال 1373 پس از درگذشت محمدعلی اراکی، از سوی جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اکثریت‌ آراء، از مراجع‌ تقلید شیعه شناخته‌ و معرفی شد (پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله لنکرانی).
اساتید
مهم‌ترین اساتید او عبارتند از: فاضل قفقازی (پدر)؛ عبدالجواد جبل عاملی؛ سید محمدباقر سلطانی طباطبایی؛ امام خمینی؛ سید حسین بروجردی؛ حسینعلی منتظری؛ مرتضی حائری و علامه طباطبایی.
فعالیت‌های علمی
محمد فاضل لنکرانی تألیف کتاب، آثار علمی و نوشتن تقریرات درس‌های اساتید خود را از دوران جوانی شروع کرد و تا اواخر عمر به این فعالیت‌ها ادامه داد. آثار او در موضوعاتی همچون تفسیر، علوم قرآنی، فقه، اصول و اندیشه سیاسی هستند و محمد فاضل سال‌های طولانی فقه و اصول تدریس کرد.
روش اجتهادی
محمد فاضل در فقه به تحکیم مبانی سید حسین بروجردی و امام خمینی پرداخت. کتاب تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله، توضیحات و توجیهات فقهی کتاب تحریر الوسیله امام خمینی است. شیوه او تجمیع و تراکم ظنون بود که به گفته محمدجواد فاضل لنکرانی می‌تواند فقیه را به اطمینان برساند.
مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام
مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام توسط محمد فاضل لنکرانی در سال 1376ش در قم تأسیس شد. آموزش فضلا و محققان، تربیت فقیهان و مجتهدان و زمینه‌سازی برای پژوهش‌های فقهی، از اهداف این مرکز اعلام شده است. مرکز فقهی ائمه اطهار شعبه‌هایی در مشهد، سوریه و افغانستان دارد. این مرکز را هم‌اکنون محمدجواد فاضل فرزند محمد فاضل لنکرانی اداره می‌کند.
تألیفات
بی هیچ تردیدی انسان فانی از طریق آثار خود ماندگار می‌شود، چراکه آیندگان جز به آثار نمی‌نگرند. در این میان تصنیف و تألیف و خلق اثر مکتوب که گواه دانش مصنف و مؤلف هم باشد، پیوستگی او را به ابدیت تضمین می‌کند و دانش نه همان است که در سینۀ دانای راز می‌ماند، دانش آن است که از طریق رشحات قلم، بر کاغذ نقش بندد و در منظر داوری تاریخ قرار گیرد.
قطعاً علمی که در سینه بماند سودمندتر از آبی نیست که در ظلمات جریان می‌یابد و تا زمانی که از مجاری تاریک خاک به روی زمین نیفتاده باشد محکوم به عدم استفاده است.
دانشمندان، بزرگان و صاحب نظرانی که توفیق پیدا کرده باشند از طریق انشراح صدر، دیگران را از فیوضات دانشی که دارند مستفیض سازند در واقع در همان حال به دانش خویش و به علمی که دارند معنی بخشیده‌اند، و گرنه فردا که تندباد اجل وزیدن گیرد و صاحب علم را اسیر و دامنگیر خاک سازد توجه حاصل می‌شود که نه از تاک نشان باقی مانده است و نه از تاک‌نشان.
با این توضیح می‌بینیم که آیت‌الله فاضل لنکرانی نگارش معارف و مسائل ارزنده علوم اسلامی را از همان بدایت جوانی آغاز می‌کند و این کار تا زمان تحریر این اثر استمرار می‌یابد، آن گونه که عدد تألیفات معظمٌ له بر چهل عنوان افزون می‌گردد و این یعنی که در دوران مفید زندگی هر سالی از عمر را به تألیفی ماندگار زیور بخشیده‌اند.
ما ضمن فهرست کردن عناوین آثار استاد کم و بیش به ذکر خصوصیات شکلی و محتوایی هر کدام اشاره‌ای خواهیم داشت:
آثار چاپی
نهایة التقریر: این اثر نخستین تألیف استاد به شمار می‌رود، یعنی برمی‌گردد به عصر حضور هشت ساله مؤلف در درس‌های خارج مرحوم آیت‌الله بروجردی. مؤلف همچنین بخت آن را داشته است که مجموعه تقریرات خود را به نظر مبارک صاحب تقریر بگذراند و با موافقت ایشان کار را سامان دهد.
در زمانی که استاد فاضل توفیق یافت کار دشوار، اما دلپذیر تقریرات درس آیت‌الله بروجردی را که جواز قبول نیز یافت به پایان برد، جوانی بود که بیش از 26 سال نداشت و شگفت آنکه این نخستین اثر به درجه‌ای از قبول می‌رسد که صاحب تقریر اعتراف می‌کند آنچه از من باقی خواهد ماند همین کتاب نهایه التقریر است و از همان زمان‌ها نقل می‌کنند که بر زبان مرحوم آیت‌الله بروجردی گذشته است که ایشان (شیخ محمد فاضل) مجتهد است.
جلد اول این کتاب به مقدمات مبحث «صلاة» اختصاص دارد که مباحثی از قبیل: تعداد نوافل، اذان، اقامه، قاعده فقهی «من ادرک» را مورد کنکاش قرار داده است. در جلد دوم نهایه التقریر بیشتر پیرامون افعال صلاة و خلل‌های آن بحث شده است، هم در این جلد از قاعده «تجاوز» و «فراغ» به صورت مشبع و مستوفی بحث گردیده، و بالاخره در واپسین جلد پیرامون قضای صلاة و نماز جماعت گفتار مفصلی را شاهدیم.
این کتاب‌ها به گونه‌ای به رشته تحریر کشیده شده است که اگر با کنکاش تخصصی و ریزه‌کاری‌های فقاهتی مورد مطالعه قرار گیرند، معلوم خواهد شد آیت‌الله بروجردی رحمه‌الله در علم رجال از کدام مبنا پیروی کرده‌اند و از چه پایه و اساسی بهره می‌جسته‌اند و به سخن دیگر مبنای رجالیشان چه بوده است.
تفصیل الشریعه: امام راحل قدس‌سره در دوران ستم شاهی گذشته، زمانی که در ترکیه به صورت تبعید به سر می‌بردند دست به کار تألیف و تدوین کتاب پر ارج تحریرالوسیله شدند. این تألیف نشان می‌دهد که معظمٌ له از همان زمان نه تنها هرگز از مبارزه نا امید و خسته نشده‌اند، بلکه در دورانی که تقریباً هیچ کس به پیروزی این مبارزات امیدی نداشت، ایشان تمام تلاش خود را برای پیروزی مبارزات انقلابی به‌کار می‌برده‌اند و با امید و روشن‌بینی تمام، به فکر استقرار حکومت الهی و کامل اسلامی نیز بوده‌اند.
چنان‌که برای چنین روزهایی، پیشاپیش، با دقت و غور و تفحص فراوان، احکام و قوانین لازم را استخراج و تدوین کرده و در کتاب خود ارکان یک حکومت اسلامی را در زمینه مسائل اسلامی پایه‌گذاری نموده‌اند. و به راستی اگر قرار باشد حکومت اسلامی، براساس فقه اسلام و قوانین اسلامی بر قرار شود چه قانونگذاری بهتر از «ولی فقیه» و چه قانونی بهتر از نوشته شخص ولی فقیه خواهد بود؟ شاگردان امام راحل که دنباله‌رو راه او بوده‌اند، به تبعیت از وی قدم در راهی می‌گذاشته‌اند که امام پیشاپیش آن را پیموده بود.
امام رحمه‌الله تحریر الوسیله را نوشته بود، و می‌بایست یکی از شاگردان وی تفسیر و مستندات آن را به عهده می‌گرفت.
بزرگترین و ارزنده‌ترین تألیف استاد آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی بر محور کتاب گرانقدر تحریر الوسیله قرار گرفته است.
کتابی که سال‌های بسیاری از عمر گرامی ایشان بر سر آن گذاشته شده و البته هنوز هم کار نگارش آن ادامه دارد. این تألیف گرانقدر و پردامنه، با ماجرایی جالب و داستانی از گوشه‌های تاریخ معاصر کشورمان نیز همراه و توأم است، یعنی با ماجراهای مبارزات طولانی و پر ثمر امت شهیدپرور و بخصوص جامعه روحانیت مبارز و آگاه که سال‌های سال، درگیر و دار آن مبارزات جانانه، با بند و زنجیر و زندان و شکنجه و تبعید دست به گریبان بودند.
در همان ماجراها، استاد گرامی ما نیز به عنوان یکی از مبارزان سرسخت روحانیت، از سوی رژیم سفاک دستگیر و به نقاط مختلف تبعید شد. یکی از تبعیدگاه‌های وی شهر قهرمان‌پرور یزد بود که استاد حدود دو سال و نیم از عمر عزیزش را در آنجا سپری کرد و در آنجا که استاد تصمیم گرفت تا با استفاده از فرصت، دست به تألیف اثری بزرگ بزند و بر این اساس، نوشتن شرحی بر کتاب گرانقدر تحریر الوسیله اثر امام امت را وجهه همت خویش قرار داد. بدین ترتیب، آن سال‌های رنج و روزهای درد و ملال، با نگارش این تألیف بزرگ به روزهای سرشار از معنویت و به ایام پرثمر و بارآوری مبدل شد که در طول آن، استاد حدود 5 جلد از شرح کتاب تحریر الوسیله را به رشته تحریر کشید.
چنان‌که گفته شد کار نگارش این شرح پردامنه و ارزشمند هنوز هم ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود که تمامی آن، به فضل و عنایت الهی بالغ بر 40 جلد کتاب خواهد شد. در حال حاضر 14 جلد از این کتاب به پایان رسیده و با عنوان تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله چاپ شده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الاجتهاد): این اثر نفیس اولین جلد شرح تحریر الوسیله است که توسط استاد با نقد و بررسی عالمانه مبحث اجتهاد کتاب مذکور تفسیر و توضیح شده و از دریچه استنباط و اجتهاد مستندات مربوط به آن با تعمق و ژرف‌نگری تحریر گردیده است.
در آغاز این کتاب، مقدمه‌ای برای چگونگی ورود به مباحث کتاب تحریر الوسیله آورده شده و پس از آن مسائل گوناگون «تقلید» توضیح گردیده و با مطرح ساختن حکم «احتیاط مطلق» مباحث کتاب پایان پذیرفته است. از محتویات درخشان این بخش بحث فتوا به تقلید از اعلم است که از قلم استاد تراوش نموده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الطهاره و المیاه): این کتاب از فصل «طهارة» شروع شده و ضمن توضیح مسائل مختلف مربوط به آب، با بیان صورت‌های متعدد ملاقی نجاست خاتمه یافته است. این کتاب نیز همانند کتاب قبلی در دوران تبعید نوشته شده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریرالوسیله (کتاب احکام الوضوء و التخلی): مؤلف محترم در این کتاب ضمن بیان مسائل وضو و استبراء و استنجاء و وضوی جبیره، اصول و مبانی فقهی حضرت امام راحل قدس سره را در زمینه مسائل یاد شده مطرح ساخته و شرح و تفسیر نموده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب النجاسات): این تألیف در زمینه احکام نجاسات و کیفیت تنجس و موارد عفو در نماز به رشته تحریر درآمده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الاجاره): در این اثر مسائل مربوط به اجاره مورد بحث و تفسیر قرار گرفته و خاتمه کتاب با اشاره به وقایع خونبار سال 1357 پایان یافته است.
لازم به ذکر است معظم له پیرامون مباحث اجاره کتاب مفصل دیگری را به صورت مستقل به رشته تحریر در آورده‌اند که به صورت مخطوط وجود دارد.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الصلاة): همچنان که از نام کتاب پیداست، مجموع کتاب مسائل مربوط به نماز را شرح و تفسیر کرده و به مبانی فقهی و اصلی و مستندات تحریر الوسیله پرداخته است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحدود): این کتاب تمام مسائل مربوط به حدود الهی و تعزیزات حکومتی را شرح و تفسیر کرده، مؤلف محترم تاریخ خاتمه آن را 1406ق قید کرده است.
تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحج، الجزء الاول): این اثر برخی از مسائل مربوط به حج را تفسیر نموده و در مبحث (لو عجز عن المشی بعد انعقاد نذره...) خاتمه یافته است.
تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحج، الجزء الثانی): این کتاب جلد دوم کتاب حج محسوب می‌شود که مؤلف محترم مسائل مربوط به نیابت و وصیت به حج و حج مستحبی و اقسام حج و عمره، حج تمتع و میقات عمره مفرده را به رشته تحریر آورده است.
تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحج، الجزء الثالث): این نوشتار جلد سوم کتاب حج محسوب می‌شود که مؤلف محترم برخی دیگر از مسائل مربوط به حج را با تعمق و ژرف‌نگری خاص خودشان به رشته تحریر درآورده و از پیچیدگی‌ها و مشکلات مسائل مطروحه پرده برداشته‌اند.
تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحج، الجزء الرابع)؛ تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب الحج، الجزء الخامس): که این دو جلد مباحث تکمیلی کتاب حج را در بردارند.
تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب الطلاق و المیراث)؛ تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب النکاح): همان طور که از عناوین این جلد پیداست، مباحث مربوط به نکاح، طلاق و ارث که از بحث‌های پیچیده مسائل فقهی محسوب می‌شود در آنها مورد عنایت قرار گرفته و از غوامض مشکلات آنها پرده برداشته شده است.
تفصیل الشریعه فی کتاب تحریر الوسیله (کتاب القضاء و الشهادات): مباحث مهم مربوط به مسائل قضا طبق مبحث تحریر الوسیله، در این کتاب به صورت استدلالی ذکر شده است.
احکام الحج: حاشیه علمی بر حج تحریر الوسیله است.
تبیان الاصول: این کتاب تقریر مباحث اصولی آیت‌الله فاضل است که به قلم یکی از شاگردان معظم له مباحث مربوط به قطع و ظن و امارات و اصول عملیه را به رشته تحریر درآورده است.
الاحکام الواضحه: این کتاب که به عربی نگارش یافته در واقع رساله علمیه محسوب می‌شود و تمام مسائل مربوط به «عبادات» را به طور صریح و روشن و به صورت فتوا بیان داشته است.
رساله توضیح المسائل: این رساله بنا به تقاضای مؤمنین در کشورهای خارجی به زبان انگلیسی و اردو و ترکی آذری و ترکی استانبولی و نیز به زبان روسی ترجمه گردیده است و این کتاب حاوی مسائل عملی مکلفین است که براساس مسائل مورد نیاز عمومی مردم تدوین شده است. از مباحث تقلید شروع شده و پس از بیان بسیاری از مسائل مبتلا به پایان رسیده است.
الحواشی علی العروة الوثقی: کتاب ارزشمند عروة الوثقی مسائل عملی مکلفین است که مرحوم آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبایی یزدی قدس سره به یادگار گذاشته است. آیت‌الله فاضل براساس استنباط و اجتهاد خودشان مسائل مطروحه را نقد و بررسی نموده‌اند. تاریخ شروع نگارش حاشیه عروة 1378 قمری است.
حاشیه بر کتاب طهارة مصباح الفقیه مرحوم محقق همدانی: مرحوم محقق همدانی قدس سره که یکی از اکابر علمای سلف است، مجموع مسائل «طهارت» را مورد بحث و تحقیق قرار داده است. آیت‌الله فاضل با نگرشی محققانه مسائل مطرح شده را باز بینی نموده و نظر فقهیشان را مرقوم داشته‌اند.
مناسک حج: برای آنکه حجاج بیت الله الحرام و زائرین خانه خدا بتوانند اعمال عبادی خود را به صورت مطلوب و خداپسند انجام دهند، براساس نظریه آیت‌الله فاضل مسائل مربوط به حج در یک مجموعه گردآوری و براساس فتوای معظمٌ له چاپ و منتشر شده است.
مدخل التفسیر: این کتاب ارزنده مقدمه‌ای است بر تفسیر قرآن که در زمینه اعجاز قرآن، قرائات قرآن، اصول تفسیر قرآن و عدم تحریف آن نگارش یافته است.
چهره‌های درخشان در آیه تطهیر: این کتاب با شرکت آیت‌الله اشراقی، داماد امام راحل قدس‌سره نوشته شده و مجموعه مطالب کتاب در پاسداری از آیه تطهیر و دفاع از حریم اصحاب کساء و اهل‌البیت علیهم‌السّلام نوشته شده است. این کتاب به زبان عربی و به نام رؤیة مبتکره ترجمه گردیده است و نیز به زبان اردو ترجمه شده است.
ائمه اطهار یا پاسداران وحی در قرآن کریم: این کتاب که به فارسی نوشته شده همچنان‌که از نام آن پیداست، در دفاع از حریم ولایت و امامت به نگارش در آمده، لازم به تذکر است که این کتاب نیز با شرکت آیت‌الله اشراقی تألیف شده است.
تقیه مداراتی: این نوشتار در زمینه مباحث مربوط به تقیه است که برای نخستین بار با نگرش ویژه‌ای موضوع تقیه را مطرح ساخته است.
آیین کشورداری از دیدگاه امام علی علیه‌السّلام: مجموعه مسائل این کتاب را فرمان علی علیه‌السّلام به مالک اشتر (یار با وفای آن حضرت) تشکیل می‌دهد. این اثر هم به قلم یکی از شاگردان معظمٌ له تقریر یافته و منتشر شده است.
رساله احکام برای نوجوانان: این اثر تا کنون بیش از ده بار به چاپ رسیده است و به عربی و انگلیسی و روسی و آذری هم ترجمه شده است.
معتمد الاصول و الفقه لمباحث آیت‌الله العظمی الامام الخمینی قدس‌سره: این کتاب که در دو جلد می‌باشد مباحث اصولی رهبر کبیر انقلاب، امام راحل را به رشته تحریر درآورده است. این اثر گرانقدر توسط دفتر تنظیم آثار امام در حال تدوین و انتشار است و یک جلد از آن منتشر شده است.
تفصیل الشریعه فی التیمم و الاغسال و المطهرات: این نوشتار یکی دیگر از نوشته‌های تفصیلی مولف محترم است که کتاب ارزشمند تحریر الوسیله امام راحل قدس‌سره را در مسائل تیمم و اغسال و مطهرات مورد تحقیق و کنکاش قرار داده است.
جامع المسائل: این کتاب در دو جلد تدوین شده و حاوی سؤالات مورد ابتلای مؤمنین است که در حدود پنج هزار سؤال و جواب در آن مطرح شده است و به زبان‌های عربی و اردو نیز ترجمه شده است.
سیری کامل در اصول فقه: تمام دروس مربوط به اصول فقه که در طول سال‌های متمادی توسط استاد به صورت درس خارج برای طلاب و فضلای حوزه علمیه قم تدریس و بخاطر اشتیاق فراوان شاگردها ضبط می‌شده و پس از اتمام دوره، همۀ آنها از نوارهای موجود پیاده و پس از بازبینی آماده چاپ و منتشر شده است.
ایضاح الکفایه: استاد در طول عمر پر برکت خود، شش دوره کامل کتاب ارزشمند کفایة الاصول مرحوم آخوند خراسانی را تدریس فرموده‌اند.
آثار چاپ نشده و نوشته‌های خطی
تفسیر سوره حمد: همان‌گونه که از نام آن پیداست، مؤلف محترم سوره حمد را تفسیر نموده و به نگارش درآورده است.
الصوم: نگارش این کتاب در اول رمضان المبارک 1405ق شروع، و کثیری از مباحث روزه در آن مطرح شده است.
المسائل المستحدثه: این نوشتار برخی از مسائل مستحدثه را از قبیل بیمه، اسکناس، سفته، سرقفلی، بخت‌آزمایی و کالبدشکافی مورد تحقیق قرار داده است.
القضاء: این کتاب بر اساس درس مرحوم آیت‌الله بروجردی به رشته تحریر درآمده و متأسفانه با رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی مؤلف محترم موفق به اتمام آن نشده است.
شرح کتاب طهارة الشرایع: این مجموعه، کتاب طهارة صاحب شرایع را که حدوداً 135 صفحه است مورد بحث قرار داده و تا مسئله تکرار مسح پیش رفته است.
فعالیت‌های سیاسی
محمد فاضل از شاگردان امام خمینی بود و یکی از 12 نفری بود که مرجعیت امام خمینی را کتباً به اطلاع دیگران رساندند. وی از اولین روزهای‌ فعالیت‌ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به‌ آن‌ پیوست‌ و در جلسات‌ آن‌ شرکت‌ می‌کرد و امضای‌ او در زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌ها، از جمله‌ اعلام‌ مرجعیت‌ امام خمینی و نیز خلع‌ ید شاه‌ از قدرت‌، به‌ چشم‌ می‌خورد. فعالیت‌های وی در جامعه‌ مدرسین‌ و دیگر تلاش‌های‌ سیاسی‌، باعث‌ شد چند بار بازداشت‌، شکنجه‌ و تبعید یا زندانی‌ شود. وی حدود 4 ماه‌ به‌ بندر لنگه‌ و دو سال‌ و نیم‌ به‌ یزد تبعید شد. فعالیت‌های‌ سیاسی‌ او پس‌ از انقلاب‌ اسلامی نیز ادامه‌ داشت‌. چند بار در جبهه‌های‌ جنگ ایران و عراق حضور یافت‌ و رزمندگان را تشویق کرد. پس‌ از انقلاب اسلامی ایران به‌ نمایندگی‌ در دوره اول‌ مجلس خبرگان رهبری از استان‌ مرکزی‌ برگزیده شد. او سال‌ها دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی
محمد فاضل از جمله مراجعی دانسته شده که معتقد به استقلال حوزه‌ها از دولت بود و تأکید بر آزادگی روحانیت و حوزه‌های علمیه داشت. وارد شدن حوزه به امور اقتصادی را قبول نداشت و درآمد موقوفات را نیز برای حوزه‌ها نمی‌پذیرفت.
وی مشروعیت حکومت را با ولایت فقیه می‌دانست و از نظر او حفظ حکومت اسلامی واجب بود.
محمد فاضل لنکرانی طرفدار وحدت بین مسلمانان بود و قائل به تقیه مداراتی بود و شرکت در نمازهای جماعت اهل‌سنت را از همین باب جایز می‌دانست.
او به شخصیت سید روح الله خمینی علاقه داشت و معتقد بود ابعاد علمی او مورد غفلت واقع شده است. او در کتاب تفصیل الشریعه فی ذیل تحریر الوسیله به شرح کتاب تحریر الوسیله سید روح الله خمینی پرداخت.
فتوای جنجالی
فاضل لنکرانی در سال 1385ش و در پاسخ به استفتایی، فتوای ارتداد شخصی را صادر کرد که بعد‌ها گفته شد آن شخص «رافق تقی» نویسنده آذربایجانی بوده است. محتوای اسلام‌ستیزانه و توهین‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام در مقالات او مورد واکنش مسلمانان آذری‌زبان قرار گرفته بود. رافق تقی چند سال بعد توسط اشخاص نا‌شناس به قتل رسید و گفته شد که تحت تأثیر این فتوا به قتل رسیده است. محمد فاضل لنکرانی در سال 1377 که برخی از نقض حکم ارتداد سلمان رشدی سخن می‌گفتند با صدور اطلاعیه‌ای در روزنامه جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکم ارتداد سلمان رشدی پابرجاست و قابل نقض نیست.
مخالفت با طرح ورود زنان به ورزشگاه‌ها
با طرح مسأله ورود زنان به ورزشگاه‌ها در سال 1385ش از طرف دولت وقت، محمد فاضل لنکرانی گفته بود که از نظر فقهی روشن است که نظر زن به بدن مرد حتی بدون لذت و ریبه جایز نیست و ثانیاً از مسائلی که اسلام بر آن تکیه فراوان دارد، عدم اختلاط زن و مرد است، بنابراین شرکت بانوان در مکان‌های عمومی ورزشی که همراه با اختلاط است به هیچ وجه جایز نیست (روزنامه جمهوری اسلامی، ضمیمه، 1386/2/15).
برگرفته شده از نرم افزار جامع اصول فقه با تخلیص