نرم افزار مجموعه آثار میرداماد رحمه الله

مجموعه آثار میرداماد رحمةالله‌علیه
متن 29 عنوان کتاب در 48 جلد از آثار سید محمدباقر میرداماد استرآبادی و دیگر آثار مرتبط با ایشان
موضوعات: آثار اندیشمندان و بزرگان، اخلاق و عرفان، منطق و فلسفه، شرح الصحیفة السجادیة، التعلیقة علی الکافي، مصنفات میر داماد، جذوات و مواقیت، القبسات و...
سیستم عامل: ویندوز
حجم: 0.51 گیگابایت
 

توضیحات
حمد و ثنا خداوند متعال را که بر انسان‌ها منت نهاد و با فرستادن رسولان وحى، چراغ هدایت را فرا روى مردمان برافروخت و درود بى‌‌پایان بر پیامبر اسلام و هدایت‌گر انام، محمد مصطفى صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم که با بنیاد شریعت نورانى مکتب آسمانى، درِ سعادت و درستى را بر مردمان گشود و راه نجات و راستى را به ایشان نمود.
پاک‌ترین و خالص‌ترین سلام‌ها بر اهل‌بیت او که امامان و راهبران شریعتند و پس از پیامبر، بیشترین و آشکارترین نقش را در محافظت و صیانت از احکام نورانى اسلام، عهده‌دار بوده‌اند.
آن بزرگواران با تبیین و توضیح و تفسیر شریعت ناب نبوى، به تربیت نفوس مستعد و آماده، اهتمام ورزیدند و با نشر و گسترش دین مبین اسلام، از زوال و اندراس آن جلوگیرى کردند.
عالمان حقیقى همیشه نماد عقلانیت، علم، تقوى، خلوص، روشنگرى، هدایت، ارشاد، وقار، تلاش و ازخودگذشتگى بوده‌اند و گوشه‌اى از کوشش‌هاى علمى آنان در کتاب‌ها و آثارشان تجلى یافته است. گسترش روش‌هاى جدید اطلاع‌رسانى در عصر حاضر، زمینۀ مناسبى را براى انتقال دانش علما به تشنگان معرفت فراهم آورده است.
یکی از استوانه‌های حکمت در عصر صفوی سید اجل محقق بزرگوار میرداماد است که به استفاده از لغات و اصطلاحات غامض مشهور است و به فرموده خودش حکمت این‌گونه تعابیر مصون ماندن از تهمت تکفیر است؛ چون نااهلان از این تعابیر هیچ نمی‌فهمند تا بخواهند از چماق تکفیر استفاده کنند.
امید است که نرم‌افزار حاضر بتواند به ترویج فرهنگ اسلامى کمک کند و رضایت حق تعالى را فراهم نماید.
 

محتوا
- متن 29 عنوان کتاب در 48 جلد از آثار سید محمدباقر میرداماد استرآبادی و دیگر آثار مرتبط با ایشان، از قبیل شرح الصحیفة السجادیة، التعلیقة علی الکافي، مصنفات میر داماد، جذوات و مواقیت، القبسات، الأفق المبین، ‏الصراط المستقيم في ربط الحادث بالقديم، تقویم الإیمان، ضوابط الرضاع، دیوان اشراق، متن قرآن کریم به همراه ترجمه فارسی، اردو و انگلیسی، ارائه چند دوره لغت‌نامه و...
 

امکانات و قابلیت‌ها
- امکان محدودکردن کتب برنامه براساس کتب مورد علاقه، کتاب‌های اخیر، کتب مرتبط، موضوعات، زبان (فارسی و عربی) و پدیدآورنده؛
- دسترسی به 7 عنوان از آثار مرتبط با یکدیگر در بخش «کتب مرتبط»؛
- کتاب‌شناسی و گزارش اجمالی درباره محتوای منابع و شرح‌حال نویسندگان کتب؛
- امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر؛
- چند دوره لغت‌نامه با قابلیت جست‌وجو و ارتباط با متن؛
- قابلیت جست‌وجو در آیات قران کریم؛
- دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها؛
- امکان به‌روزرسانی برنامه از طریق اینترنت و ارسال نظر توسط کاربر.
 

شخصیت‌شناسی میر محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی (میرداماد)
برهان‌الدین میر محمدباقر میرداماد در 969 یا 970ق به دنیا آمد. پدرش شمس‌الدین محمد حسینی استرآبادی داماد محقق کَرَکی بود و ازاین‌رو به داماد شهرت داشت. به‌جهت همین، محمدباقر هم به میرداماد شهرت یافت. استادالبشر (آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، اسماعیلیان، ج5، ص67) و معلم ثالث (سبزواری، شرح‌المنظومه، ج2، ص288) از دیگر القاب او است.
میرداماد سال‌ها در مشهد سکونت کرد و علوم عقلی و نقلی را فراگرفت. سپس مدتی در قزوین و کاشان اقامت کرد و سرانجام در اصفهان ساکن شد (میرداماد، القبسات، مقدمه محقق، ص11). او با شیخ بهایی هم‌عصر بود و گفته‌اند نزد شاه عباس صفوی جایگاهی ویژه داشت (امین، اعیان‌الشیعه، ج9، ص189).
میرداماد در اواخر عمرش، همراه شاه صفی صفوی برای زیارت عتبات، به عراق سفر کرد (قمی، الفوائدالرضویه، ج2، ص677). به گفته آقا بزرگ تهرانی در سال 1041ق بین کربلا و نجف درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد (آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج5، ص68). در کتاب ریحانةالادب، علاوه بر این تاریخ، 1040 و 1042ق هم برای تاریخ وفاتش ذکر شده است (مدرس تبریزی، ریحانةالادب، ج6، ص61-62).
جایگاه علمی
ایزوتسو اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه ژاپنی، میرداماد را از بزرگ‌ترین فیلسوفان مسلمان دانسته است. به‌گفته او، وی عالمی جامع بوده و بر تمام دانش‌های متداول اسلامی، همچون فلسفه، کلام، طبیعیات، ریاضیات، فقه، اصول، حدیث و تفسیر تسلط کامل داشته است. همچنین نوشته است مشهوربودن میرداماد به معلم ثالث (در کنار ارسطو معلم اول و فارابی معلم ثانی)، حاکی از جایگاه بلند علمی‌ او در دوره زندگی‌اش است (میرداماد، القبسات، مقدمه ایزوتسو، ص114-115).
مرتضی مطهری هم او را فیلسوف، فقیه، ریاضی‌دان، ادیب، رجالی و «مردی جامع» وصف کرده است (مطهری، مجموعه آثار، ج14، ص509). به‌نوشته اعیان‌الشیعه، میرداماد بر علوم غریبه هم مسلط بوده است (امین، اعیان‌الشیعه، ج9، ص189).
ایزوتسو بر این باور است که فلسفه میرداماد بر فلسفه ملاصدرا (حکمت متعالیه) و مکتب فلسفی اصفهان تأثیر بسیار داشته است؛ به‌گونه‌ای که فهم درست آنها بدون شناخت فلسفه میرداماد ناممکن است (میرداماد، القبسات، مقدمه ایزوتسو، ص115).
میرداماد شاعر هم بوده و به فارسی و عربی شعر می‌سروده و اِشراق تخلص داشته است (امین، اعیان‌الشیعه، ج9، ص189).
فلسفه میرداماد
به‌گفته ایزوتسو، فلسفه میرداماد هم بر برهان عقلی تکیه دارد و هم بر شهود عرفانی. او در روش عقلی، پیرو مکتب مشاء و در عرفان تحت‌تأثیر سهروردی است. بنابراین در فلسفه وی، بین حکمت مشاء و حکمت اشراق پیوند برقرار می‌شود (میرداماد، القبسات، مقدمه ایزوتسو، ص115-116).
میرداماد در مسئله اصالت وجود و اصالت ماهیت، به‌پیروی از سهروردی، به اصالت ماهیت اعتقاد دارد (همان، ص124-125). مشهورترین و مهم‌ترین نظریه او را «حدوث دَهْری» می‌دانند (همان، مقدمه فضل‌الرحمن، ص128). ابن‌سینا و فیلسوفان پس از ابن‌سینا، بر این باور بودند که عالم عقول هم مانند خداوند، قدیم یعنی ازلی است و تنها تفاوت عقول با خداوند این است که خدا واجب‌الوجود است و عقول ممکن‌الوجود (همان، ص132)؛ اما به‌باور میرداماد، عقول، قدیم نیست؛ بلکه حادث است (همان، ص128). به تصور میرداماد، این حدوث در زمان روی نمی‌دهد. آن‌طور که ابن‌سینا می‌پندارد هم نیست که امری اعتباری و ذهنی باشد؛ بلکه امری واقعی و نفْس‌الامری است و در مرتبه وجودیِ «دهر» صورت می‌گیرد (همان، ص133-134).
پیچیده‌نویسی میرداماد
نوشته‌های علمی میرداماد، نثری پیچیده و دیریاب دارند. او کلمات، عبارت‌ها و ساختارهای نامأنوسِ بسیار به کار برده، عبارت‌های فارسی و عربی را به هم آمیخته و گاه حتی قواعد معمول نگارشی را هم کنار ‌گذاشته است. همچنین گاه لغاتی جدید وضع ‌کرده است. به همین دلیل، بسیاری نمی‌توانند سخنان وی را به‌درستی بفهمند. او در پاسخ به یکی از منتقدانش نوشته است: «این‌قدر شعور باید داشت که سخن من فهمیدن هنر است، نه با من جدال‌کردن و بحث نام‌نهادن» (میرداماد، جذوات و مواقیت، مقدمه علی اوجبی، ص33-34).
به‌گفته هانری کُربَن، شیوه نگارش میرداماد دلیل ضعف فلسفی یا ناتوانی‌اش در کاربست ادبیات ساده نبوده است؛ علت این مسئله آن بوده است که از گزند مخالفان فلسفه در امان بماند (همان، ص36).
استادان
به‌گفته آقابزرگ تهرانی، میرداماد در علوم نقلی از استادانی چون دایی‌اش عبدالعالی کَرکَی (پسر محقق کَرکَی) و حسین بن عبدالصمد حارثی (پدر شیخ بهایی) بهره برده و از این‌دو اجازه روایت داشته است. ابوالحسن عاملی و عبدعلى بن محمود خادم جاپلقى از دیگر استادانش در این زمینه هستند (آقابزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، اسماعیلیان، ج5، ص67-68).
مرتضی مطهری نوشته است استادان میرداماد در علوم عقلی شناخته نیستند. به‌گزارش او، تنها در کتاب تاریخ عالم‌آرای عباسی به فخرالدین استرابادی سماکی اشاره شده است. محدث قمی هم او را استاد میرداماد دانسته است؛ بااین‌همه برخی در آن تردید کرده‌اند (مطهری، مجموعه آثار، ج14، ص590-510).
شاگردان
- ملاصدرا بنیان‌گذار مکتب فلسفی حکمت متعالیه؛
- سلطان‌العلماء معروف به خلیفةالسلطان؛
- شمس‌الدین گیلانی معروف به ملا شمسا؛
- سید احمد عاملی (داماد و خاله‌زاده میرداماد)؛
- قطب‌الدین اِشکوری (نویسنده کتاب محبوب‌القلوب(؛
- سید امیر فضل‌الله استرآبادی (همان، ص512-513).
آثار
آثار مکتوب میرداماد را بیش از صد اثر برشمرده‌اند (نورانی، مصنفات میرداماد، مقدمه مهدی محقق، ج1، ص26). این آثار، کتاب‌ها، رساله‌ها، شروح و حواشی او را شامل می‌شود (اوجبی، میرداماد، ص172). در کتاب ریحانةالادب 48 کتاب از او نام برده شده است (مدرس تبریزی، ریحانةالادب، ج6، ص60-61). کتاب قبسات را شاهکار فلسفی میرداماد خوانده‌اند (میرداماد، القبسات، مقدمه ایزوتسو، ص114-115).