کامل الصناعة الطبیة (3 جلدی)

کتاب "کامل الصناعه"، دایره المعارف بزرگی در طب علمی و عملی است که "ابوالحسن علی بن عباس مجوسی اهوازی"، آن را در دو جزء بزرگ در قرن چهارم هجری قمری برای "فنا خسرو عضدالدوله دیلمی" تالیف کرد و از این جهت به "ملکی یا کناش ملکی" مشهور گشت. وی بر کتاب های طبی بسیاری از نامداران پیش از خود از جمله: بقراط ، جالینوس، یوحنا بن سرابیون، زکریای رازی و بسیاری دیگر از این اطبا، هر یک از جهاتی اشکالاتی گرفته و کتاب های آن ها را فاقد شرایط لازم یک کتاب آموزشی طبی دانسته است. مولف، پس از نقد و بررسی آثار و شیوه کار برخی از مشاهیر پزشکان قدیم و جدید و برشمردن کاستی های کار هر یک از آنان به توصیف کار خود پرداخته است. شیوه تقسیم در این کتاب، تقسیم به اجزا و مقالات است. این کتاب نخست به دو جزء تقسیم شده است. جزء اول، که جزء نظری نام دارد، امور طبیعی و اموری که طبیعی نیستند و اموری که خارج از هنجار طبیعی اند، مورد بررسی قرار گرفته و در جزء دوم، از چگونگی نگهداری تندرستی و مداوای بیماران سخن به میان آمده و این جزء را جزء عملی نامیده است. جزء اول دارای ده مقاله، شامل 265 باب است. جزء دوم، نیز، ده مقاله، شامل 501 باب است. مقاله اول، از جزء دوم به نگهداری وتندرستی، مقاله های دوم تا آخر مقاله هشتم به مداوا با غذا و داروهای مفرد، مقاله نهم به کار دست (عمل الید) و مقاله دهم به داروسازی و مداوا با غذا و داروهای مرکب اختصاص یافته است. جلد سوم این ترجمه دربردارنده مقاله های هشتم و نهم و دهم جزء اول کتاب؛ همراه با مقاله ای از دکتر "مهدی محقق" با عنوان "ابن رضوان مصری و ترجمه رساله او در راهیابی از پزشکی به خوشبختی" است. مقاله هشتم: درباره استدلال بر بیماری های پیدا در برابر حس و سبب های آن ها. این گفتار بیست و دو باب است. مقاله نهم: در استدلال بر بیماری های اندام های درونی. این گفتار چها و یک باب است. مقاله دهم: درباره نشانه های بیماری هایی که گمان به وجو آمدنشان می رود. این بخش دوازده باب می‌باشد.