مقام بریده شدن دست حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام در کربلا معروف به کف العباس

کَفُّ‌العَبّاس یا مقام کف‌العباس نام دو مکان در کربلا است که گفته می‌شود دست‌های حضرت عباس علیه‌السلام برادر امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا در این مکا‌ن‌ها از تن ایشان جدا شد و به زمین افتاد. این دو مقام که به مقام دست راست و مقام دست چپ حضرت عباس معروفند، در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی بیرونِ حرم حضرت عباس علیه‌السلام و در ورودی دو کوچه بازار مانند نمادهایی درست شده که زائران آنجا را زیارت می‌کنند.

مقام دست راست در اواسط قرن سیزدهم هجری قمری بر روی بقایای نهری که به نهر مقبره العباس (از بقایای نهر علقمه) مشهور بود، ساخته شد و مقام دست چپ در سال 1327ق توسط شخصی که در این باره خواب دیده بود، بنا شد. وی دیوار خانه خود را شکافت و این مقام را در آن بنا کرد.

مقام دست راست ابوالفضل پنجره‌ای برنزی است که در دیوار خانه‌ای در کوچه الصخنی نزدیک باب العلقمی قرار دارد و بر روی دیوار نقاشی دو ساعد بریده شده است که زیر آنها نوشته شده: «در این محل دست ابوالفضل علیه‌السلام قطع شده است.» مقام دست چپ ابوالفضل علیه‌السلام نیز پنجره‌ای برنزی با حاشیه آیینه‌کاری شده است و بر روی آن ادعیه و اشعاری به زبان عربی نوشته شده که این اشعار متعلق به شاعر کربلایی شیخ محمد سراج است.

آن گونه که مورخان تاریخ کربلا بیان کرده‌اند، این دو مقام قطعیت ندارند و به احتمال قوی نمادین هستند.

چرا مقام کف العباس سندیت تاریخی ندارد؟

طبق نقل مورخان، قطعیت این دو مکان احراز نشده و صرفاً به جهت یادبود ساخته شده‌اند و به احتمال قوی، امام سجاد علیه‌السلام هنگام دفن پیکر عموی خویش، دست‌های مبارک را به بدن مطهر ملحق کرده است.

در کتاب «انساب الاشراف» بلاذری (جلد سوم، صفحه 406) قاتل قمر بنی‌هاشم علیه‌السلام حرمله معرفی شده است. «تذکره الخواص» ابن جوزی هم قاتل را حرمله عنوان کرده و بیان می‌کند:‌ «حرمله مع جماعه و تعاوره». «تعاور» (تکه‌تکه کردن) دوبار در مقاتل آمده؛ یکی برای قمر بنی‌هاشم علیه‌السلام و دیگری برای حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام، در مقتل علی‌اکبر علیه‌السلام هم داریم: «فتعاور بسیوفهم اربا اربا»؛ با شمشیر‌ها مرتب زدند بدن علی‌اکبر علیه‌السلام را تکه‌تکه کردند.

به همین خاطر شاهد هستیم قبر قمر‌ بنی‌هاشم، ابوالفضل العباس همان جایی است که به شهادت رسیده، چون امام حسین علیه‌السلام نتوانست بدن پاره پاره (اربا اربا) برادر را به خیمه‌ها بیاورد و بعد واقعه عاشورا، امام سجاد علیه‌السلام بدن تکه تکه شده حضرت عباس علیه‌السلام را همان‌جا دفن کرد و این مسأله بیانگر مقام بلند قمر بنی‌هاشم است که خداوند می‌خواهد حرم و بارگاهی برای ایشان در آنجا باشد.

متن گفت‌وگوی حجت الاسلام والمسلمین تحریری با خبرگزاری حوزه درمورد قدسی بودن زیارت عاشورا

خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا سفارش شده و توسط ائمه علیهم‌السلام با بیانات مختلفی نقل گردیده است. یک زیارت عاشورای معروفه و یک زیارت عاشورای غیر معروفه داریم. امام باقر علیه‌السلام مقدماتی را برای زیارت عاشورای معروفه نقل می‌کند که در "کامل الزیارات ابن قولویه" و همچنین در "مصباح المتهجد مرحوم شیخ طوسی" که بعد از ابن قولویه بوده‌اند آمده، اختلافاتی در نقل آن آمده است. در برخی کتب، نسخه بدل‌های آن هم ذکر شده است. اصل سفارش این زیارت برای روز عاشوراست. اما در ادامه می‌فرمایند اگر در ایام دیگر هم خوانده شود، مشکلی ندارد و حضرت اساساً به راوی که علقمه است سفارش می‌کنند در ایام دیگر هم اگر توانستی این زیارت را بخوان؛ «و ان استطعت ان تزورهم فی کل یوم بهذه الزیارة من دارک فافعل». بعد حضرت ثواب بسیار زیادی را برای این زیارت بیان می‌کنند. می‌فرمایند این ثواب در ایام دیگر هم هست و فقط در روز عاشورا نیست. این یکی از زیاراتی است که این مقدار فضایل برای آن ذکر شده؛ حضرت می‌فرمایند ثواب دوهزار حج و دوهزار عمره و دو هزار جهاد، ثواب هر حج، عمره و غزوه‌ای که افراد با پیامبر اکرم و ائمه علیهم‌السلام داشته‌اند را دارد. و البته آدابی هم دارد که حضرت می‌فرمایند به صحرا برو یا بر بالای بلندی و پشت بام برو، اول سفارش به تکبیر می‌کنند و بعد سلام به امیرالمؤمنین علیه‌‌السلام و بعد هم دو رکعت نماز و بعد هم زیارت را بیان می‌کنند. این مقدمات زیارت عاشوراست که مطالب مهمی در این زیارت آمده؛ همانطور که بیان شد، موارد دیگری هم برای چگونگی زیارت عاشورا ذکر گردیده و برخی از مؤلفین که در این خصوص تحقیق کرده‌اند، این موارد را برای آن ذکر کرده‎اند و این مطالب اجمالی بر زیارت عاشورا بود که عرض کردم. حضرت در پایان زیارت هم دعایی را به علقمه یاد می‌دهند که اگر حاجتی داشتی و این دعا را بخوانی، ان‌شاءالله خدای متعال حاجت تو را برآورده می‌کند. این را به این جهت عرض کردم چون گاهی تلقی می‌شود خواندن زیارت عاشورا مشکلاتی را به دنبال می‌آورد. به نظر می‌رسد این‌گونه نیست و خود ائمه علیهم‌السلام برای رفع مشکلات این را فرموده‌اند که ما زیارت عاشورا را با این دعا بخوانیم. صفوان خدمت امام صادق علیه‌السلام خبر می‌دهد که با علقمه بودیم و او این زیارت را از پدرتان نقل کرد. حضرت به صفوان می‌فرمایند: «اذا حدث لک الی الله حاجة فزر بهذه الزیارة من حیثکم»؛ هر جایی که هستی این زیارت را بخوان و لازم نیست به کربلا بروی و بعد می‌فرمایند «ودعوا بهذا الدعاء»؛ این دعا را هم بخوان که دعای علقمه بوده و در مفاتیح هم هست و در ادامه حاجتت را از خدا بخواه "فاعطیک من الله" آن حاجت از طرف خدا می‌آید و نه خدا تخلف وعده می‌کند و نه رسولش.

رسالت نظام امامت در زیارت عاشورا

نکته مهمی که در اینجا از زیارت عاشورا استفاده می‌شود، اینکه اولیای الهی و مخصوصاً امام حسین علیه‌السلام، با این حرکت جنبه سیاسی را نیز در نظر داشته‌اند که می‌خواستند بیان کنند در برابر چه جبهه‌ای قرار گرفته و چه کسانی در برابر نظام امامت قرار گرفته‌اند و همچنین می‌خواهند بفرمایند دورنمای رسالت نظام امامت چیست؛ همانا رساندن بشر به کمال حقیقی است و این مطلب در زیارت عاشورا آمده و این کمال واقعی در قیامت با شفاعت امام حسین علیه‌السلام به طور خاص نصیب انسان می‌شود.

راز گفتن سلام در زیارت عاشورا

معمولاً زیارات از سلام آغاز می‌شوند که محتوای سلام، اظهار تحیت و ارادت به شخصی است که به او سلام می‌شود. سلام از سلامت و امنیت می‌آید، سلام کننده در واقع سلامت و امنیت را برای طرف مقابل می‌خواهد. یا دعایی از جانب خود اوست و یا این معنا را از خدای متعال برای شخص طلب می‌کند، سلام خدا بر شما یا سلام من بر شما که در واقع شما از جانب خدای متعال از آسیب‌ها در امن و امان هستید. این مطلب برگرفته از عرف عقلایی است که وقتی کسی با کسی برخورد می‌کند و به او احترام می‌گذارد، طرف مقابل جواب آن احترام را می‌دهد. اما تحلیل دقیق‌تری هم دارد، ما مبرا بودن امام از همۀ آلودگی‌ها را اظهار می‌کنیم، می‌گوییم: «السلام علیک یا ابا عبدالله*السلام علیک یابن رسول الله* السلام علیک یابن امیر المؤمنین و ابن سید الوصیّین*السلام علیک یابن فاطمة سیدة نساء العالمین» که در این چهار سلام قصد شده مسئله ایمان به رسالت ایمان به امامت و هم امامت بلافصل بیان شود و مسئله بعد اینکه نظام امامت در نسل امیرالمؤمنین علیه‌السلام و فاطمه زهرا علیهاالسلام است که از معتقدات خاص شیعه بوده و امام حسین علیه‌السلام بعد از امام حسن علیه‌السلام این تداوم امامت را داراست و بعد از امام حسین علیه‌السلام هم فرزندان ایشان.

سنگ حدید

سنگ حدید نوعی کریستال مات است که به رنگ‌های سیاه، سیاه مایل به خاکستری و قهوه‌ای مایل به قرمز موجود است. این سنگ از اکسید آهن سیاه و فلزی شکل تشکیل می‌شود که با منیتیت (سنگ آهن مغناطیسی) و اکسید آهن مغناطیسی متفاوت است.

سنگ حدید به نام "سنگ خون" نیز نامیده می‌شود؛ زیرا رنگ قرمز شفاف سنگ سنباده از این سنگ به دست می‌آید و مایعات خنک کننده در دستگاه برش، هنگام برش هماتیت خونی رنگ می‌شوند.

از کشورهای اصلی منبع این سنگ می‌توان به آلمان، ایتالیا، برزیل، ایالات متحده آمریکا، سوئیس، کانادا، روسیه، سوئد و ایتالیا اشاره کرد.

نوعی از هماتیت که در جواهرسازی استفاده می‌شود. شکل تراش خورده هماتیت آبی رنگ مایل به خاکستری است که بعد از اتمام مراحل تراش به رنگ نوک مدادی درآمده و جلایی مناسب و براق فلزی پیدا می‌کند و به عنوان مهره، تسبیح و… مصرف می‌شود و می‌تواند نگین انگشتری مناسبی باشد. خود هماتیت به عنوان جایگزین مروارید سیاه به کار می‌رود، اما باید بدانید که وزن آن خیلی سنگین‌تر از مروارید است.

برخی از حدیدها به خاطر وجود منگنز، خاصیت مغناطیسی و آهن‌ربایی دارند که بیشتر در برزیل به دست می‌آید.

 تشخیص سنگ حدید اصل

برای تشخیص سنگ حدید اصل می‌توانید آن را بر روی ظروف یا کاشی‌هایی از جنس چینی که لعاب ندارند بکشید؛ سنگ حدید اصل، خط قرمزی را ایجاد می‌کند (البته باید مراقب خش افتادن بر روی خود نگین حدید باشید).

 خواص درمانی سنگ حدید

* تقویت قلب.

* تنظیم گردش خون.

* درمان فشار خون.

* تصفیه خون.

* تحریک جذب آهن توسط خون و درمان کم‌خونی.

* تسکین درد‌های آرتروز و انقباضات ماهیچه‌ای.

* ایجاد تعادل و تنظیم چاکرای اول.

* ایجاد قدرت، استقامت و نشاط.

* تقویت تمرکز و حافظه.

* ممانعت از جذب امواج منفی دیگران.

* تقویت اعتماد به نفس و اراده.

* غلبه بر وسواس عملی و اعتیاد.

* درمان پرخوری و مصرف دخانیات.

* درمان اضطراب و بی خوابی.

* کمک به تعادل بدن.

* بهبود جذب اکسیژن توسط بدن.

سنگ حدید چه آثاری به دنبال دارد

سنگ حدید را مانند یک حرز می‌دانند که می‌تواند بلا را دفع کند و اثر آن را خنثی سازد و به منظور ایمنی و محافظت در برابر خطرات و غلبه بر دشمنان کاربرد دارد.

سنگ حدید هفت جلاله می‌تواند در باطل کردن سحر و جادو و محافظت از شر جن کاربرد داشته باشد.

 محافظت از انگشتر مردانه سنگ حدید

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «این انگشتری را از نجاست و بوی گند و بد حفظ کن و آن را داخل حمام و دستشویی نبر! پس هر کس بر جان خودش ایمن نیست و از هلاکت می‌ترسد، از این انگشتری استفاده کند و آن را از دشمنانت بپوشان تا مبادا از آن استفاده کنند و آن را به کسی نده، مگر آنکه او هم از شیعیان باشد و به او مطمئن باشی».

 روش شارژ و نگهداری سنگ حدید

با توجه به اینکه مواد اصلی این سنگ از آهن است، توصیه می‌شود که در مسیر آب و یا با آب شستشو نشود. می‌توانید برای شارژ مجدد سنگ، در نمک خشک دریا قرار دهید و روی آن را بپوشانید.

 روایت ائمه از سنگ حدید و خواص آن

در وسایل الشیعه از امام صادق علیه‌السلام آمده است: «دوست دارم هر مومنی پنج انگشتر در دست کند؛ عقیق بابت دفع فقر، فیروزه بابت گشایش کار، یاقوت بابت دفع پریشانی، حدید بابت غلبه بر دشمنان، دُرّ نجف بابت آسان شدن امور. و همچنین بد نمی‌دانم در دست کردن انگشتر حدید را وقتی که به دیدن کسی می‌رود که از او می‌ترسد از اهل شر برای آنکه شر او ساکن می‌شود و انگشتر حدید شیاطین را دور می‌کند و به درستی که هر کسی که انگشتر حدید در دست کند با نظر کردن به آن، خداوند زیارت حج یا عمره در نامه عمل او بنویسد که ثوابش، ثواب پیامبران و صالحان باشد.»

انگشتر

انگشتر جزء لوازم زینتی محسوب می‌شود و مورد استفاده مردان و زنان قرار می‌گیرد. آنطور که از شواهد پیداست، انگشتر تاریخچه‌ای کهن دارد که حتی در تاریخ اسلام نیز توانسته است خودنمایی کند و به یک جزء مهم تبدیل گردد. انگشتر یا حلقۀ دست نواری اغلب از جنس فلز است و معمولاً به عنوان آلت زینتی به دور انگشتان دست قرار می‌گیرد.

انگشتریکی از نمادین‌ترین جواهرآلات است؛ زیرا بعضی از انگشتر‌ها حلقه ازدواج هستند و بعضی از انگشتر‌ها میراث خانوادگی اشخاصند که از مادر یا پدر و اجداد آن‌ها به ارث رسیده است و بعضی به خاطر قداست و خاصیتی که دارند مورد استفاده اشخاص قرار می‌گیرد.

تاریخچه انگشتر

انگشتر پیشینه‌ای نامعلوم دارد و به طور قطع مشخص نیست از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته است، اما شواهد نشان می‌دهد که انگشتر از مصر باستان، در پی تکامل «مُهر» سرچشمه گرفته باشد؛ چون مُهر‌ها نشانه قدرت بودند، افرادی که مُهر‌های برجسته و انگشتر خاتم «مُهر» داشتند، به عنوان اشخاص قدرتمند و بانفوذ، مورد احترام مردم قرار می‌گرفتند.

مقامات بالای حکومت نیز با اعطای انگشترشان به نماینده‌هایشان، برای اجرای فرامینشان، اختیار تام می‌دادند که در تورات نیز به نمونه‌ای از این عمل، اشاره شده است: «سپس فراهه، انگشترش را درآورد و به جوزف داد». به احتمال زیاد، تغییر و تحوّل انگشتر خاتم و تبدیل شدن آن به یکی از آلات زینتی نیز در مصر باستانْ رخ داده است.

انگشتر در اسلام

حلقه‌ای از طلا یا نقره است که معمولا سنگی قیمتی بر آن جای دارد و در یکی از انگشتان قرار می‌گیرد.

پیروان هر کیش و مذهبی برای خود نشانه‌ای دارند که با آن شناخته می‌شوند؛ چنانکه مسیحیان صلیب و هندو‌ها و بوداییان خال سرخ در پیشانی و مو‌های مخصوص دارند، اهل ایمان نیز با علاماتی شناخته می‌شوند که یکی از آنها، انگشتر به دست راست کردن است. امام حسن عسکری علیه‌السلام می‌فرماید: «نشانه‌های مومن، پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نماز گزاردن، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک نهادن و خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» با صدای بلند.»

در فضیلت انگشتر به دست کردن و آداب آن

 مؤکّد است مردان و زنان، انگشتر در دست راست کنند.

در بعضى احادیث سفارش شده که در دست چپ کنند، امّا اگر نقش شریفى یا نگین شریفى داشته باشد، باید در وقت استنجا بیرون آورد.

از سلمان فارسى رضى‌اللّه‌عنه نقل است که پیامبر به امام علی علیه‌السّلام فرمود: «یا على، انگشتر در دست راست بکن تا از مقرّبان باشى.» عرض کرد که: «یا رسول اللّه مقرّبان کدامند؟» فرمود: «جبرئیل و میکائیل.» پرسیدند که «چه انگشتری در دست کنم؟» فرمود: «عقیق سرخ، به درستی که آن اقرار کرده است براى خدا به یگانگى و براى من، پیغمبرى و براى تو یا على به آنکه وصىّ منى و براى فرزندان تو به امامت و براى دوستان تو به بهشت و براى شیعیان فرزندان تو به جنّت الفردوس.»

از حضرت علی علیه‌السّلام منقول است که حضرت جبرئیل به پیامبر فرمود: «هرکه انگشتر در دست راست کند و قصدش سنّت و متابعت تو باشد و ببینم او را که در قیامت متحیّر مانده است، دستش را بگیرم و به تو و به حضرت علی علیه‌السّلام برسانم.»

جنس انگشتر مردانه

سنّت است که انگشتر از نقره باشد و مردان را انگشتر طلا در دست کردن، حرام است.

انگشترهاى نامناسب

• در کتاب کافی آمده است كه پیامبر به حضرت على عليه‌السلام فرمود: «انگشتر طلا در دست نكن كه زينت تو در آخرت است».