سید هاشم صفی الدین دبیر کل جدید حزب الله کیست؟

آشنایی با دبیر کل جدید حزب الله لبنان سید هاشم صفی الدین

7مهر ماه سال 1403، شهید سید حسن نصرالله دبیر کل فقید حزب الله لبنان، در حمله اسرائیل به ضاحیه بیروت به شهادت رسید. اسرائیلی ‌ها اما در رسیدن به هدف ترور همزمان دبیرکل حزب‌الله و نفر دوم این گروه یعنی سید هاشم صفی الدین ناکام ماندند. هرچند در ابتدا گفته شد که صفی‌الدین در کنار سید حسن نصرالله به شهادت رسیده اما این خبر تکذیب شد و سپس رسانه ‌های اسرائیلی نیز تایید کردند که او ترور نشده است.

صفی‌الدین حالا احتمالا در یکی از امنیتی‌ ترین مکان‌ های حزب‌الله است. چراکه رسانه‌ ها از او به عنوان جانشین دبیرکل حزب ‌الله نام می‌برند. اما آیا پسرخاله شهید سید حسن نصرالله یا به نقلی پسر عموی مادر سید حسن نصرالله تنها گزینه برای دبیرکلی حزب‌الله لبنان است؟

سید هاشم صفی الدین کیست؟

سید هاشم صفی‌الدین در سال ۱۹۶۴ در در روستای قانون النهر در جنوب لبنان در خانواده‌ای سرشناس به دنیا آمد. این یعنی او فقط دو سال از سید حسن کوچک‌ تر است. وی در دهه ۱۹۸۰ به همراه پسر خاله اش سید حسن نصرالله برای تحصیل علوم دینی راهی شهر قم شد.

هاشم صفی الدین در دوران تحصیل در شهر قم تحت تأثیر اندیشه سیاسی مرتبط با نظریه «ولایت فقیه» امام خمینی قرار گرفت و یکی از برجسته ‌ترین حامیان آن شد. وی در یکی از نوشته ‌های خود به نقش این نظریه در اتحاد نهضت‌ های اسلامی و غلبه بر تفرقه‌ ها اشاره کرده است.

نگاه شیخ صفی‌ الدین به تاثیر حوزه‌ های نجف و قم در لبنان

سال‌ های اقامت صفی‌الدین در قم تأثیر زیادی بر افکار سیاسی او گذاشته است. او یکی از حامیان نظریه ولایت فقیه است. او در نوشته‌ هایش به تجارب روحانیون شیعه در قم و تأثیر آن بر تفکر سیاسی شیعیان در لبنان اشاره کرده و می‌گوید: «فضای فکری اسلامی شیعه لبنان به‌طور کلی به محصولات فکری نجف تمایل داشته و از ویژگی‌ های قم کم‌تر بهره‌ مند بوده است، اما پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، موفقیتی بزرگ برای اندیشه اسلامی به شمار می‌رود».

او همچنین اظهار می‌دارد: «نظریه ولایت فقیه یکی از مهم‌ترین نظریه‌ هایی است که امام خمینی با دلایل شرعی و عقلانی ارائه داد و می‌تواند به‌ عنوان راه‌حلی جامع برای مشکلاتی که جنبش ‌های اسلامی با آن مواجه‌اند، مطرح شود».

فعالیت ها

سید هاشم در سال ۱۹۸۳ با دختر محمدعلی الامین از اعضای شورای قانون گذاری شورای اسلامی شیعیان لبنان ازدواج کرد. در سال ۱۹۹۴، نصرالله، هاشم صفی‌الدین را به عنوان رئیس منطقه بیروت حزب‌الله منصوب کرد. او سپس در سال ۱۹۹۵ ریاست شورای جهاد را که مسئول فعالیت‌های نظامی حزب‌الله بود بر عهده گرفت. 

سید هاشم صفی‌الدین از سال ۱۳۷۳ شمسی معاون اجرایی حزب ‌الله و رییس شورای اجرایی حزب ‌الله است. همچنین گفته می‌شود که او مسئولیت امور مالی را نیز به عهده داشته است. در همه این سال‌ها او نفر دوم حزب‌الله نیز شناخته ‌شده است.

از او به عنوان چهره‌ای پرنفوذ میان شیعیان لبنان و تشکیلات حزب‌الله نام برده می‌شود. رسانه ‌ها می‌گویند از چند سال قبل و به دنبال بالا رفتن تهدید ترور سیدحسن نصرالله که باعث شد دبیر کل شهید حزب‌الله در مراسم‌ های عمومی به خصوص تشییع شهدا حاضر نشود، سید هاشم صفی‌الدین به عنوان نماینده دبیرکل در این مراسم‌ها شرکت می‌کرد.

صفی‌الدین با خانواده حاج قاسم سلیمانی نیز نسبت دارد. سال 1399 یعنی یک سال پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، رضا صفی‌الدین فرزند او با زینب سلیمانی فرزند شهید سلیمانی ازدواج کردند.

هاشم صفی‌الدین یکی از هفت عضو شورای مشورتی تصمیم‌گیرنده حزب‌الله لبنان است و در شورای اجرایی نیز بخش‌های مهمی از فعالیت‌های این گروه را اداره می‌کند. او در کنار حسن نصرالله و نعیم قاسم یکی از سه رهبر اصلی حزب‌الله است و از سال ۲۰۰۶ به‌عنوان جانشین احتمالی نصرالله شناخته می‌شود.

دبیرکل حزب‌الله لبنان چگونه انتخاب می‌شود؟

امکان دارد که در کنار چهره ‌های مطرح حزب‌الله افراد دیگری نیز به عنوان گزینه ‌های احتمالی جانشینی مطرح باشند. اما اینکه چه سازوکاری برای این انتخاب وجود دارد هنوز روشن و اعلام ‌شده نیست. آخرین اظهارنظر در این زمینه به سال ۱۳۸۹ باز می‌گردد. وقتی که علی فیاض نماینده سابق پارلمان لبنان و از اعضای ارشد حزب ‌الله لبنان درمصاحبه‌ ای درباره فرآیند انتخاب دبیرکل گفت: «چند سالی است که دبیر کل توسط یک شورا انتخاب می‌شود که خود این شورا از طرف اعضای مجالس (شورا های) حزب و مسئولین حزب، اعم از مسئولین درجه دوم و سوم، انتخاب می‌شود.» اما آیا این فرآیند همچنان وجود دارد؟ اگر این فرآیند وجود داشته باشد در شرایط امنیتی و جنگی تمام عیار چگونه می‌توان آن را اجرایی کرد؟ در غیر این صورت دبیرکل بعدی حزب‌الله چگونه انتخاب خواهد شد؟ این ‌ها پرسش‌هایی است که پاسخ آن‌ها چندان روشن نیست. با این همه بنظر می‌رسد که نظر تهران نیز در انتخاب نهایی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

ناظران سیاسی می‌گویند به دلیل وخامت شرایط امنیتی در لبنان ممکن است انتخاب و اعلام جانشین سید حسن نصرالله با تاخیر انجام شود. چه آنکه در شرایط کنونی لبنان و تهدیدات اسرائیل، برگزاری چنین جلساتی با ملاحظات قابل توجهی همراه خواهد بود.

اما هر اتفاقی که رخ دهد و هر حادثه ای که در این راه برای هر کدام از عناصر اثر گذار جبهه مقاومت ایجاد مشکل کند، بدانیم که حزب خدا پیروز است که فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ