Hematite
مقام بریده شدن دست حضرت ابوالفضل العباس علیهالسلام در کربلا معروف به کف العباس
کَفُّ‌العَبّاس یا مقام کف‌العباس نام دو مکان در کربلا است که گفته می‌شود دست‌های حضرت عباس علیهالسلام برادر امام حسین علیهالسلام در روز عاشورا در این مکا‌ن‌ها از تن ایشان جدا شد و به زمین افتاد. این دو مقام که به مقام دست راست و مقام دست چپ حضرت عباس معروفند، در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی بیرونِ حرم حضرت عباس علیهالسلام و در ورودی دو کوچه بازار مانند نمادهایی درست شده که زائران آنجا را زیارت می‌کنند.
مقام دست راست در اواسط قرن سیزدهم هجری قمری بر روی بقایای نهری که به نهر مقبره العباس (از بقایای نهر علقمه) مشهور بود، ساخته شد و مقام دست چپ در سال ۱۳۲۷ق توسط شخصی که در این باره خواب دیده بود، بنا شد. وی دیوار خانه خود را شکافت و این مقام را در آن بنا کرد.
مقام دست راست ابوالفضل پنجره‌ای برنزی است که در دیوار خانه‌ای در کوچه الصخنی نزدیک باب العلقمی قرار دارد و بر روی دیوار نقاشی دو ساعد بریده شده است که زیر آنها نوشته شده: «در این محل دست ابوالفضل علیهالسلام قطع شده است.» مقام دست چپ ابوالفضل علیهالسلام نیز پنجره‌ای برنزی با حاشیه آیینه‌کاری شده است و بر روی آن ادعیه و اشعاری به زبان عربی نوشته شده که این اشعار متعلق به شاعر کربلایی شیخ محمد سراج است.
آن گونه که مورخان تاریخ کربلا بیان کرده‌اند، این دو مقام قطعیت ندارند و به احتمال قوی نمادین هستند.
چرا مقام کف العباس سندیت تاریخی ندارد؟
طبق نقل مورخان، قطعیت این دو مکان احراز نشده و صرفاً به جهت یادبود ساخته شده‌اند و به احتمال قوی، امام سجاد علیهالسلام هنگام دفن پیکر عموی خویش، دست‌های مبارک را به بدن مطهر ملحق کرده است.
در کتاب «انساب الاشراف» بلاذری (جلد سوم، صفحه ۴۰۶) قاتل قمر بنی‌هاشم علیهالسلام حرمله معرفی شده است. «تذکره الخواص» ابن جوزی هم قاتل را حرمله عنوان کرده و بیان می‌کند: «حرمله مع جماعه و تعاوره». «تعاور» (تکه‌تکه کردن) دوبار در مقاتل آمده؛ یکی برای قمر بنی‌هاشم علیهالسلام و دیگری برای حضرت علی‌اکبر علیهالسلام، در مقتل علی‌اکبر علیهالسلام هم داریم: «فتعاور بسیوفهم اربا اربا»؛ با شمشیر‌ها مرتب زدند بدن علی‌اکبر علیهالسلام را تکه‌تکه کردند.
به همین خاطر شاهد هستیم قبر قمر بنی‌هاشم، ابوالفضل العباس همان جایی است که به شهادت رسیده، چون امام حسین علیهالسلام نتوانست بدن پاره پاره (اربا اربا) برادر را به خیمه‌ها بیاورد و بعد واقعه عاشورا، امام سجاد علیهالسلام بدن تکه تکه شده حضرت عباس علیهالسلام را همان‌جا دفن کرد و این مسأله بیانگر مقام بلند قمر بنی‌هاشم است که خداوند می‌خواهد حرم و بارگاهی برای ایشان در آنجا باشد.
متن گفت‌وگوی حجت الاسلام والمسلمین تحریری با خبرگزاری حوزه درمورد قدسی بودن زیارت عاشورا
خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا سفارش شده و توسط ائمه علیهم‌السلام با بیانات مختلفی نقل گردیده است. یک زیارت عاشورای معروفه و یک زیارت عاشورای غیر معروفه داریم. امام باقر علیهالسلام مقدماتی را برای زیارت عاشورای معروفه نقل می‌کند که در "کامل الزیارات ابن قولویه" و همچنین در "مصباح المتهجد مرحوم شیخ طوسی" که بعد از ابن قولویه بوده‌اند آمده، اختلافاتی در نقل آن آمده است. در برخی کتب، نسخه بدل‌های آن هم ذکر شده است. اصل سفارش این زیارت برای روز عاشوراست. اما در ادامه می‌فرمایند اگر در ایام دیگر هم خوانده شود، مشکلی ندارد و حضرت اساساً به راوی که علقمه است سفارش می‌کنند در ایام دیگر هم اگر توانستی این زیارت را بخوان؛ «و ان استطعت ان تزورهم فی کل یوم بهذه الزیارة من دارک فافعل». بعد حضرت ثواب بسیار زیادی را برای این زیارت بیان می‌کنند. می‌فرمایند این ثواب در ایام دیگر هم هست و فقط در روز عاشورا نیست. این یکی از زیاراتی است که این مقدار فضایل برای آن ذکر شده؛ حضرت می‌فرمایند ثواب دوهزار حج و دوهزار عمره و دو هزار جهاد، ثواب هر حج، عمره و غزوه‌ای که افراد با پیامبر اکرم و ائمه علیهم‌السلام داشته‌اند را دارد. و البته آدابی هم دارد که حضرت می‌فرمایند به صحرا برو یا بر بالای بلندی و پشت بام برو، اول سفارش به تکبیر می‌کنند و بعد سلام به امیرالمؤمنین علیهالسلام و بعد هم دو رکعت نماز و بعد هم زیارت را بیان می‌کنند. این مقدمات زیارت عاشوراست که مطالب مهمی در این زیارت آمده؛ همانطور که بیان شد، موارد دیگری هم برای چگونگی زیارت عاشورا ذکر گردیده و برخی از مؤلفین که در این خصوص تحقیق کرده‌اند، این موارد را برای آن ذکر کرده‌اند و این مطالب اجمالی بر زیارت عاشورا بود که عرض کردم. حضرت در پایان زیارت هم دعایی را به علقمه یاد می‌دهند که اگر حاجتی داشتی و این دعا را بخوانی، ان‌شاءالله خدای متعال حاجت تو را برآورده می‌کند. این را به این جهت عرض کردم چون گاهی تلقی می‌شود خواندن زیارت عاشورا مشکلاتی را به دنبال می‌آورد. به نظر می‌رسد این‌گونه نیست و خود ائمه علیهم‌السلام برای رفع مشکلات این را فرموده‌اند که ما زیارت عاشورا را با این دعا بخوانیم. صفوان خدمت امام صادق علیهالسلام خبر می‌دهد که با علقمه بودیم و او این زیارت را از پدرتان نقل کرد. حضرت به صفوان می‌فرمایند: «اذا حدث لک الی الله حاجة فزر بهذه الزیارة من حیثکم»؛ هر جایی که هستی این زیارت را بخوان و لازم نیست به کربلا بروی و بعد می‌فرمایند «ودعوا بهذا الدعاء»؛ این دعا را هم بخوان که دعای علقمه بوده و در مفاتیح هم هست و در ادامه حاجتت را از خدا بخواه "فاعطیک من الله" آن حاجت از طرف خدا می‌آید و نه خدا تخلف وعده می‌کند و نه رسولش.
رسالت نظام امامت در زیارت عاشورا
نکته مهمی که در اینجا از زیارت عاشورا استفاده می‌شود، اینکه اولیای الهی و مخصوصاً امام حسین علیهالسلام، با این حرکت جنبه سیاسی را نیز در نظر داشته‌اند که می‌خواستند بیان کنند در برابر چه جبهه‌ای قرار گرفته و چه کسانی در برابر نظام امامت قرار گرفته‌اند و همچنین می‌خواهند بفرمایند دورنمای رسالت نظام امامت چیست؛ همانا رساندن بشر به کمال حقیقی است و این مطلب در زیارت عاشورا آمده و این کمال واقعی در قیامت با شفاعت امام حسین علیهالسلام به طور خاص نصیب انسان می‌شود.
راز گفتن سلام در زیارت عاشورا
معمولاً زیارات از سلام آغاز می‌شوند که محتوای سلام، اظهار تحیت و ارادت به شخصی است که به او سلام می‌شود. سلام از سلامت و امنیت می‌آید، سلام کننده در واقع سلامت و امنیت را برای طرف مقابل می‌خواهد. یا دعایی از جانب خود اوست و یا این معنا را از خدای متعال برای شخص طلب می‌کند، سلام خدا بر شما یا سلام من بر شما که در واقع شما از جانب خدای متعال از آسیب‌ها در امن و امان هستید. این مطلب برگرفته از عرف عقلایی است که وقتی کسی با کسی برخورد می‌کند و به او احترام می‌گذارد، طرف مقابل جواب آن احترام را می‌دهد. اما تحلیل دقیق‌تری هم دارد، ما مبرا بودن امام از همۀ آلودگی‌ها را اظهار می‌کنیم، می‌گوییم: «السلام علیک یا ابا عبدالله*السلام علیک یابن رسول الله* السلام علیک یابن امیر المؤمنین و ابن سید الوصیّین*السلام علیک یابن فاطمة سیدة نساء العالمین» که در این چهار سلام قصد شده مسئله ایمان به رسالت ایمان به امامت و هم امامت بلافصل بیان شود و مسئله بعد اینکه نظام امامت در نسل امیرالمؤمنین علیهالسلام و فاطمه زهرا علیهاالسلام است که از معتقدات خاص شیعه بوده و امام حسین علیهالسلام بعد از امام حسن علیهالسلام این تداوم امامت را داراست و بعد از امام حسین علیهالسلام هم فرزندان ایشان.
0 نظرات