سنگ توپاز

Topaz

تاریخچه توپاز

• مصریان سنگ‌ توپاز را سمبل‌ خورشید می‌دانند.
• یونانیان باستان اعتقاد داشتند که این سنگ باطل کننده سحر و جادوست.
• رومیان عقیده داشتند که توپاز افزایش دهنده هوش و وفاداری است و برای درمان خونریزی و آسم از آن استفاده می‌کردند.
• در برزیل توپاز سمبل دندانپزشکان است.
• در هندوستان قدیم از توپاز برای مقابله با جادوگران و باطل السحر استفاده می‌شده است.
• معادن این سنگ در کشورهای‌ سری لانکا، برزیل، مکزیک، آمریکا، برمه، استرالیا، ژاپن، روسیه‌ و ایرلند شمالی‌ قرار دارند.
• توپازهایی که از معادن ایرلند استخراج می‌شوند، عمدتاً به رنگ آبی روشن می‌باشند.
• توپاز در اروپا بیشتر به‌ شکل‌ سنجاق‌ سینه و در کشورهای‌ شرقی‌ به‌ صورت‌ انگشتر،‌ و به‌ طور کلی‌ در همۀ کشورها برای انواع زیورآلات مردانه و زنانه کاربرد دارد.
• توپاز نارنجی رنگی که متمایل به قرمز باشد، بهترین نوع توپاز محسوب می‌شود و به نام توپاز سلطنتی یا امپریال توپاز معروف است.

کانی شناسی سنگ توپاز

• توپاز از واژۀ توپازیوس، نام جزیره‌ای در دریای سرخ گرفته شده و در یونان به معنی جستجوکردن است.
• ترکیب شیمیایی کانی توپاز به صورت AL2SiO4(F,OH)2 می‌باشد.
• سنگ توپاز بیشتر در رنگ‌های زرد و آبی موجود است.
• این کانی از بخارات فلوئورداری تشکیل می‌شود که در طی مراحل پایانی انجماد سنگ‌های آذرین سیلیسی بیرون رانده شده‌اند. توپاز در گدازه‌های ریولیتی و در گرانیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها دیده می‌شود. به علاوه کانی مشخص پگماتیت‌ها، بویژه در انواع قلع‌دار آن است. ریگ‌های صیقلی شدۀ آن در ماسه‌های رودخانه‌ای بعضی نقاط دیده می‌شود.
• توپاز نارنجی- قهوه‌ای و سلطنتی شبیه به سیترین، زرگون، بریل زرد، بریل طلایی و یاقوت کبود است.
• توپاز صورتی مانند مورگانیت، تورمالین، کونزیت، کوارتز قرمز و لعل بدخشان است.
• توپاز زرد را می‌توان با بریل زرد، هلی اودور، زرگون و یاقوت زرد مقایسه کرد.
• توپاز آبی مانند زمرد کبود، زرگون، لعل بدخشان و یوکلاز است.
• توپاز سفید ویژگی‌های مشابهی با الماس، زرگون، بلور صخره و گوشنیت دارد و از نظر شیمیایی با سیلیمانیت، آندالوزیت، کانونایت، کیانیت و مولیت در ارتباط است.

منبع
مکان‌های مهم پیدایش توپاز در اتحاد جماهیر شوروی سابق در ناحیه نرشیسنگ سیبری و مورسینسک واقع در رشته کوه‌های اورال قرار دارد و در ایالات اومی و مینو ژاپن و نیز در سان لوئیس پوتوسی مکزیک یافت می‌شود. از سال‌ها پیش برزیل منبع اصلی تهیۀ توپاز زرد رنگ بوده است. در سال ۱۹۴۰ چند بلور بزرگ کاملاً شکل‌دار توپاز بی‌رنگ از این محل به دست آمد که وزن بزرگ‌ترین آنها ۵۹۶ پاوند و چگالی آن حدود ۳٫۴ تا ۳٫۶ بود.

مکان‌های مهم پیدایش سنگ توپاز در شنکن اشتاین، معادن کوه‌های سریلانکا، برمه، برزیل، رشته کوه‌های اورال در روسیه و قاره استرالیا، آمریکا، نیجریه، زیمباوه، نامبیا، جمهوری مالاگاسی، ایرلند شمالی، اسکاتلند، انگلستان، ایالات اومی و مینو ژاپن و سان لوئیس پوتوسی مکزیک است. سنگ‌های جواهر مرتبط یا مشابه توپاز می‌تواند شبیه به انواع سنگ‌های جواهر دیگر از نظر رنگ باشد. در واقع یونانی‌های باستان تصور می‌کردند که کریزولیت همان توپاز است.

تشخیص سنگ توپاز اصل

این سنگ اغلب با سنگ‌های کوارتز قهوه‌ای، تورمالین، آکوامارین، سیترین، شیشه آبی، اسپینل و سافیر مصنوعی اشتباه گرفته می‌شود. اغلب سیترینی را که رنگ زرد آن به دلیل حرارت زیاد بوده را به غلط توپاز طلایی می‌نامند. به همین دلیل برای تمایز سنگ توپاز گاهی آن را توپاز گرانبها می‌خوانند. یکی از راه‌های تشخیص اصل بودن خراش روی سنگ است. با توجه به اینکه توپاز سنگی سخت است، خراش بر نمی‌دارد. راه دیگر این است که سنگ توپاز رنگ‌های مختلف را از زوایای مختلف نشان می‌دهد. راه سوم برای خرید توپاز اصل این است که از فروشنده درخواست شناسنامه کنید.

روش‌های سنتز رنگ سنگ توپاز

حرارت دادن: هدف از حرارت دادن به وجود آوردن رنگ صورتی از رنگ‌های زرد و نارنجی و قهوه‌ای است که در طبیعت کمیاب هستند. تغییر رنگ با این روش دوام بالایی دارد و تغییر نمی‌کند.

پرتوافکنی: هدف تولید رنگ آبی تیره است. چون در طبیعت این کانی به رنگ آبی روشن است. تغییر رنگ این روش دارای دوام است و تغییر رنگ نمی‌دهد.

انتشار رنگ در سطح سنگ: هدف تولید رنگ‌های قرمز، سبز و آبی است. تغییر رنگ در این روش دوام ندارد و قابل تشخیص است.

پوشش سطحی: هدف تولید رنگ‌های رنگین کمانی است. تغییر رنگ با این روش دوام ندارد و با خراش دادن سطح سنگ قابل تشخیص است.

سنگ توپاز و چاکرا درمانی

عنصر سنگ توپاز آتش است، ولی هرکدام از رنگ‌های این کانی برای چاکرا‌های خاصی مفید است.
توپاز سفید برای دریافت انرژی از کانال‌های چاکرای هفتم (تاج) است؛ بنابراین باید جهت اطلاع از بیماری و رنج خود از سنگ توپاز سفید که انرژی سطح بالا را تأمین می‌کند، استفاده نمود. این سنگ تمام سنگ‌های دیگر را تقویت می‌کند. از توپاز زرد برای چاکرای سوم (ناف) و چهارم (قلب) استفاده می‌شود. اگر در قسمت‌های روده کوچک و بزرگ، کلیه‌ها و مثانه ناراحتی دارید، باید از خواص این سنگ استفاده کنید.

از توپاز آبی برای چاکرای پنجم (گلو) و ششم (چشم سوم) استفاده می‌شود. این رنگ برای کسانی که دچار لکنت زبان، گلو درد و پرکاری تیروئید هستند مفید است. تشعشعات انرژی سرد آبی، قوه تمرکز و گلو درد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آماده‌سازی توپاز

معمولاً توپاز را بهینه‌سازی می‌کنند تا به رنگ‌های موردنظر درآید. محبوب‌ترین رنگ توپاز آبی است، اما در طبیعت، توپاز آبی معمولاً آبی کمرنگ است تا آبی پررنگ. آبی‌های درخشان توپاز اغلب به صورت مصنوعی ایجاد می‌شود.

توپاز را پرتوافشانی می‌کنند و سپس حرارت می‌دهند، بنابراین به رنگ آبی درخشان تبدیل می‎شود. توپاز آبی اصلاح شده را آبی لندنی، آبی متوسط را آبی سوئیسی و آبی روشن را آبی آسمانی می‌نامند.

این روش بر روی سنگ‌های آبی مایل به خاکستری و آبی نقره‌ای انجام می‌شود. هرچه آبی تیره‌تر باشد، ارزش سنگ بیشتر است؛ زیرا انرژی که برای ایجاد رنگ‌های تیره لازم است، بیشتر خواهد بود.

توپاز نارنجی- قهوه‌ای حرارت داده می‌شود تا به رنگ صورتی- بنفش درآید، این رویه‌ها کاملاً پذیرفته هستند؛ زیرا تغییر در رنگ همیشگی است. با این حال باید قبل از فروش به خریدار گفته شود.

قوانینی در مورد مبادله سنگ‌های جواهر پرتو دیده وجود دارد تا سلامتی خریدار و فروشنده تضمین شود. توپازی که به صورت طبیعی صورتی باشد بسیار کمیاب است و در پاکستان دیده شده است. می‌توان با بخار تیتانیوم دی اکسید روی توپاز لایه‌ای ایجاد کرد و رنگش را تغییر داد. روکش دهی دائمی نیست و به تدریج کمرنگ می شود.

سنگ‌هایی که با این روش عرضه می‌شوند نباید مجدداً برش داده شوند؛ زیرا روکش از بین می‌رود و رنگ نه چندان زیبای اصلی نمایان می‌شود.

روکش‌دهی به سنگ‌ها باعث ایجاد توپاز جادویی می‌شود. توپاز آزوتیک همان توپاز سفید است که با روکش دادن به رنگ‌های رنگین کمان تبدیل شده است. نام این توپاز برگرفته از شرکتی است که فرآیند توپاز را انجام داد.
توپاز سفید را می‌توان در معرض مواد شیمیایی و حرارت قرار داد تا رنگ سطح آن تغییر کند. این روش برای ساخت توپاز سبز به کار می‌رود، اما فقط رنگ سطح را تغییر می‌دهد، بنابراین اگر برش داده شود رنگ داخلی مشخص خواهد شد.

محافظت از سنگ توپاز

با محلول آب گرم و صابون تمیز کنید و با یک پارچه خشک کنید. باتوجه به سختی توپاز و برای جلوگیری از پوسته‌پوسته شدن سنگ‌های دیگر با سختی کمتر، آن را در دستمال نرم نگهداری کنید. این کار همچنین برای محافظت از سنگ توپاز در برابر سنگ‌های سخت‌تر از جمله الماس و یاقوت کبود به کار می‌رود.

برای حفظ کیفیت سنگ آن را از مواد آرایشی و شیمیایی به خصوص اسید‌ها و عرق بدن دور نگه دارید.

نگهداری و شارژ توپاز

دشمن شماره یک توپاز، اسید سولفوریک است که باعث تخریب آن می‌شود. برای حفظ این سنگ از نگه داشتن این سنگ در کنار مواد شیمیایی به خصوص اسیدها پرهیز شود. توپاز نباید در برابر حرارت قرار گیرد و مورد اصابت ضربه واقع شود. پس بهتر است توپاز در گوشواره و گردنبند و دستبند استفاده شود.

خواص و فواید روحی توپاز

• تقویت خودباوری در فرد، ایجاد شادابی و بهتر شدن خلق‌وخو.
• ایجاد جذابیت در فرد.
• رفع بی‌خوابی، بی‌حالی و افسردگی.

• توپاز آبی: تعادل و تنظیم چاکرای پنجم و ششم.

• توپاز زرد: تعادل و تنظیم چاکرای سوم.
• تحریک و شارژ کانال‌های انرژی بدن.
• سنگ هوشمندی است که انرژی را به محلی که بیشتر مورد نیاز است هدایت می‌کند.
• سنگی عالی برای هنرمندان جهت افزایش حس خلاقیت و ابتکار.
• دور کردن رویاهای بد.
• حفاظت در برابر حسادت، بیماری، سحر و جادو و مرگ نابهنگام.
• کمک به اتحاد ذهن و روح و روان.
• توپاز آبی حقیقت و حکمت را به ارمغان می‌آورد.
• توپاز زرد موجب تقویت ایمان و خوش‌بینی است.

خواص و فواید جسمی توپاز

• توپاز در درمان بیماری‌های کبدی و پوستی تأثیر قابل توجهی دارد و کلیه‌ها را تقویت و تنظیم می‌کند. در درمان دردهای ناحیۀ ستون فقرات موثر است. این سنگ تأثیر فوق العاده خوبی در درمان کم اشتهایی یا پر اشتهایی روانی دارد.
• این سنگ در درمان سردردهایی که منشأ عصبی و استرسی دارند (نظیر میگرن) کمک فراوانی می‌کند.
• سنگ توپاز آبی، صدا را تقویت می‌کند و برای التهاب گلو و رفع گرفتگی صدا موثراست.
• خنک کننده و آرام کننده است.
• کمک به هضم غذا و رفع اختلالات سیستم گوارش.
• بهبود بینایی.
• ارتقاء سطح سلامت در سیستم غددی بدن.
• در قدیم به عنوان سنگ تب بر استفاده می‌شده است.
• تنظیم سوخت و ساز بدن.
• مفید برای کاهش التهاب، ناراحتی و درد و ورم مفاصل.
• توپاز برای درمان عفونت، ناشنوایی، گواتر، خونریزی، نقرس و مشکلات گردش خون مفید است.
• در هندوستان قدیم از توپاز برای مقابله با جادوگران و باطل السحر استفاده می‌شده است.