انگشتر زنانه یاقوت کبود آفریقایی اصلی

یاقوت کبود

یاقوت کبود نوع قیمتی کانی کوراندوم است. کوراندوم از کانی‌های سنگ‌های آذرین است و نوعی آلومین (اکسید آلومینیوم) محسوب می‌شود که ممکن است با مقدار کمی ناخالصی از عناصری همچون تیتانیوم، مس، منگنز، کروم و آهن آغشته شود. وجود این ناخالصی‌ها باعث ایجاد رنگ‌های مختلف مانند آبی، زرد، بنفش، صورتی، نارنجی، و سرخ در کوراندوم می‌شود. کوراندوم‌های سرخ‌رنگ و صورتی با نام یاقوت سرخ شناخته می‌شوند و کوراندوم‌هایی که رنگی به‌جز سرخ و صورتی داشته باشند، یاقوت کبود نامیده می‌شوند. یاقوت کبود بیشتر با رنگ آبی تیره دیده می‌شود.

یاقوت کبود سنگی تقریباَ کمیاب است که بیشتر در آبرفت‌های سری‌لانکا، برمه، هند، چین، کامبوج، استرالیا، کنیا، زامبیا، تانزانیا، آنگولا، فنلاند، چک و اسلواکی یافت می‌شود. این سنگ در اسیدها نامحلول است و ذوب نمی‌شود. یاقوت کبود بیشتر در جواهرات استفاده می‌شود، اما با توجه به سختی بسیار بالا کاربردهای صنعتی هم دارد. یاقوت (چه یاقوت سرخ و چه یاقوت کبود و به‌طور کلی اکسید آلومینیوم) سخت‌ترین ماده پس از الماس محسوب می‌شوند و میزان سختی آن‌ها بر اساس مقیاس سختی موس 99 است. از کاربردهای غیرتزئینی این سنگ می‌توان به دوربین‌های فروسرخ (دید در شب و دید حرارتی)، پنجره‌های بسیار مقاوم، و برخی کاربردهای خاص در صنایع الکترونیک اشاره کرد.

یاقوت‌های کبودی که به خاطر درشتی‌شان معروف‌اند عبارتند از: «ستاره هند» با وزن 536 قیراط در موزه تاریخ طبیعی نیویورک؛ «ستاره آسیا» به وزن 330 قیراط؛ «یاقوت کبود پارس» به وزن 243 قیراط که به صورت گلابی شکل برش خورده است و «ستاره نیمه‌‌شب» به وزن 116 قیراط که در آمریکا در موزه نگهداری می‌شوند.

دو نگین یاقوت کبود به نام‌های «ادوارد» و «استوارت» در تاج پادشاهی انگلستان وجود دارد که از یاقوت‌های معروف هستند.

رنگ‌های یاقوت کبود

در حالی که آبی متداول‌ترین رنگ یاقوت کبود است، آن را می‌توان در رنگ‌های مختلفی دید. بیشتر یاقوت‌های کبود طبیعی دارای رنگ‌های روشن هستند. فقط درصد کمی از یاقوت طبیعی رنگ‌های تیره‌تری دارد که دلیلش نیز روش‌های آماده‌سازی یاقوت و استفاده از حرارت است.

سال‌هاست که فقط یاقوت آبی را به عنوان یاقوت کبود واقعی می‌شناسند. امروزه تمام رنگ‌های کوراندوم با کیفیت جواهری را یاقوت کبود می‌نامند. به استثنای کوراندوم قرمز که در دستۀ یاقوت سرخ قرار می‌گیرد. میان یاقوت قرمز و یاقوت کبود تفاوت زیادی وجود ندارد، در بیشتر موارد یاقوت مایل به قرمز را به عنوان یاقوت رنگی دسته‌بندی می‌کنند.

شناسایی یاقوت کبود

یاقوت کبود شکاف‌پذیری ندارد، اما دارای ترک‌های ناهموار و حلزونی شکل است. شاخص انکسار آن از 1.762 تا 1.788 متغیر است و بلورهایش شاخص انکسار دوسویه ضعیفی دارند. یاقوت کبود به دسته کریستال‌های سه وجهی تعلق دارد و با سه سطح متقارن و چهار محور شکل گرفته است. شکل دقیق بلور این سنگ بستگی به گونه خاص و محلی دارد که در آن پیدا شده است. با توجه به سختی و دوام بالای یاقوت کبود، تقریباً محال است که آن را با سایر سنگ‌ها اشتباه بگیرند. مگر اینکه از روی رنگ و درخشش با گونه‌هایی مانند لعل، زرگون، بریل، تورمالین و لعل زرد اشتباه گرفته شود. یاقوت کبود در اسیدها نامحلول است و جنس ناخالصی‌های آن از جنس روتیل سوزنی است که سبب ایجاد جلای ابریشم‌گونه می‌شود. بر طبق عقیده بعضی جواهرشناسان اگر مقدار این ناخالصی‌ها زیاد باشد، پدیده چشم گربه یا آستریزم در یاقوت کبود دیده می‌شود، اما عده دیگری از جواهرشناسان بر این عقیده نیستند و علت این پدیده را وجود کانال‌های باریک و متقاطع در سه جهت کریستالوگرافی ذکر کرده‌اند.

کانی یاقوت کبود در نفلین سیانیت‌های پگماتیتی و نیز در شرایط دگرگونی همبری و هورنفلس‌ها تشکیل می‌شوند و تنها به كمك دستگاه‌های خیلی پیشرفته می‌توان یاقوت‌های طبیعی را از نوع مصنوعی امروزی آن تشخیص داد؛ چراکه صنعت ساخت یاقوت‌های مصنوعی و همچنین فرایندهای بهسازی یاقوت‌ها مدرنیزه شده است.

6 روش تشخیص یاقوت اصل از بدل

• سافیر اصل در درون خود دارای رگه‌های سیاه است که با ذره‌بین قابل مشاهده است.
• بلور یاقوت کبود به دلیل سختی بالایی که دارد به راحتی تراش نمی‌خورد و بعد از برش خوردن، خطوط برش نباید بر روی آن پدیدار باشد.
• در سافیرهای غیر اصل، حباب هوا دیده می‌شود که در فرایند تولیدشان به وجود می‌آید .
• اگر در تست مه با {ها} کردن روی سنگ سافیر متوجه شدید که آثارش دیر از بین می‌رود، این نشانۀ تقلبی بودن آن است.
• به صورت منظم و غیر متقاطع، شکست نور را انجام می‌دهد.

خاستگاه و منابع یاقوت کبود

امروزه تایلند از مشهورترین‌ مراكز مهم‌ تراش‌ سنگ‌ یاقوت‌ و دیگر انواع‌ سنگ‌‌های‌ جواهر است و در حال‌ حاضر یكی‌ از كشورهای‌ عمدۀ صادركننده‌ در این‌ زمینه‌ محسوب‌ می‌شود. علاوه بر این از قدیم‌ معادن‌ یاقوت‌ كبود كشمیر در دنیا مشهور بوده‌ است؛ زیرا یاقوت‌های استخراجی‌ از این‌ منطقه‌ دارای رنگ‌ و جلای‌ زیبا بوده و مرغوبیت‌ بالا داشته‌اند.

رنگ‌های یاقوت کبود

آبی مشهورترین و با ارزش‌ترین رنگ یاقوت کبود است. یاقوت‌های ارزشمند کشمیر و برمه دارای رنگ آبی روشن هستند که شفاف و پر رنگ نیز می‌باشند. این یاقوت‌ها را امروزه نمی‌توان در بازار پیدا کرد. یاقوت‌های کبود سریلانکا و ماداگاسکار بیشتر در دسترس هستند و رنگشان از آبی کمرنگ تا آبی تیره متغیر است. در یاقوت آبی، شدت رنگ آبی عامل بسیار مهمی است. برای مثال یاقوت کبود بزرگ با رنگ آبی کمرنگ و شسته شده ارزش کمتری نسبت به یاقوت کوچکی با رنگ آبی شفاف دارد. آبی که زیاد تیره یا جوهر نباشد، بهترین رنگ است. به طور کلی یاقوت‌هایی که زیادی تیره یا کمرنگ هستند ارزششان کمتر است، اما یاقوت‌های آبی کمرنگ درخشش بیشتری دارند که در رنگ‌های تیره‌تر نمی‌توان دید.

در صنعت سنگ‌های جواهر وقتی یاقوت کبود مطرح می‌شود، منظور یاقوت آبی است و سایر رنگ‌ها مانند صورتی، سبز، نارنجی، بنفش و سفید را به نام یاقوت مرغوب می‌شناسند. رنگ‌های یاقوت زیر نور طبیعی بهتر نمایان می‌شوند.

شفافیت و درخشندگی یاقوت

یاقوت کبود می‌تواند شفاف یا مات باشد. مواد شفاف ارزشمندترین نمونه هستند. بعضی مواد نیمه شفاف به صورت مهره یا کوژ برش داده می‌شوند. مواد مات از نظر جواهری ارزش کمی دارند با وجود اینکه گاهی برای کنده‌کاری‌های تزئینی استفاده می‌شوند. یاقوت‌های کبود روشن‌تر از یاقوت‌های قرمز هستند، بنابراین به دنبال سنگ‌هایی باشید که به چشم روشن‌تر می‌آیند.

سنگ‌های روشن با اندازه‌های بزرگ بسیار کمیاب هستند. در بعضی موارد وجود درخشش ابریشمی می‌تواند ارزش بعضی یاقوت‌‌های کبود را بالا ببرد.

یاقوت‌های مشهور کشور دارای رنگ آبی ملایم است که دلیلش رنگ ابریشمی است. وجود رنگ ابریشمی می‌تواند تأثیر ستاره‌دار را ایجاد کند. با این حال وقتی نور ابریشمی زیاد شود، رنگ را ضعیف می‌کند و آن را به رنگ خاکستری نه چندان محبوب در می‌آورد.

سوزنی‌های روتیل مسئول درخشش ابریشمی هستند که در زوایای شش درجه نمایان می‌شود.
اگر روتیل در یک مسیر یکسان منتشر شده باشد، ناسرگی‌ها می‌توانند ستاره شش وجهی را پس از برش کوژ شکل و زیر نور شدید ایجاد کنند.

روش استخراج سنگ یاقوت کبود

روش استخراج این کانی بیشتر از انباشته‌های رسوبی و یا ذخایری که با تخریب سنگ‌های مادر اولیه به وسیلۀ عوامل طبیعی (مثل آفتاب، گرما و سرما) به وجود آمده‌اند، صورت می‌گیرد.

مدل‌های استخراج سنگ یاقوت کبود به روش شستن، شن و خاک رُس جدا می‌شود، اما جداسازی نهایی به وسیلۀ دست انجام می‌شود.

یاقوت نسبت به هم گروهی خود؛ یعنی روبی به مقدار بیشتری یافت می‌شود و این به این دلیل است که عنصر رنگ دهندۀ آبی آهن نسبت به روی زمین است.

برش و شکل یاقوت کبود

اشکال و سبک‌های مختلفی برای برش یاقوت کبود وجود دارد. بیضی، کوژ و دایره را به وفور می‌بینیم و شکل‌های قلبی، گلابی و الماسی نیز وجود دارند. سنگ‌های گرد اولویت بیشتری دارند، به ویژه برای برش‌های 1 قیراطی یا بیشتر.
کوژها در سنگ‌های نیمه شفاف و سنگ‌هایی که ناسرگی آنها نمایان است معمول هستند. یاقوت‌های مهره‌ای و بدون ترتیب نیز یافت می‌شوند، اما از نظر کیفیت پایین‌تر هستند.

تمیز کردن و نگهداری از یاقوت کبود

یاقوت کبود را می‌توان با یک پارچۀ نرم یا برس و آب و صابون تمیز کرد. پس از تمیز کردن تمامی پس مانده صابون را به خوبی پاک کنید.

یاقوت کبود تحت حرارت بالا تغییر رنگ می‌دهد، بنابراین از تغییر ناگهانی دما خودداری کنید. هیچوقت از شوینده‌های اسیدی یا مواد شیمیایی برای تمیز کردن استفاده نکنید.

یاقوت کبود بسیار بادوام است، اما توصیه می‌شود که قبل از تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی آن را درآورید و اینکه در کنار سنگ‌های جواهر ضعیف‌تر قرار ندهید. بهتر است که درون پارچه پیچانده شده و داخل جعبه جواهرات نگهداری شود.

خواص یاقوت از دیدگاه معصومین

1. در جلد دوم خصال، عبد خير گويد: علي علیه‌السلام را چهار انگشتر بود كه به انگشت مي‌كرد: ياقوت به خاطر نجابت و بزرگواري خويش، فيروزه به منظور پيروزي خود، حديد چيني براي قوتش، عقيق به جهت محفوظ ماندن و نقش ياقوت «لا اله الا الله الملك الحق المبين» بود و نقش فيروزه «الله الملك الحق» و نقش حديد چيني «العزه الله جميعا» و نقش عقيق در سه سطر «ما شاء الله، لا قوه الا بالله، استغفر الله».
2. در حدیثی از امام رضا علیه‌السلام آمده است: هر کس انگشتری یاقوت کبود را در دست کند، فقیر نمی‌شود.
3. در بیان معتبر از امام رضا علیه‌السلام نقل شده است که انگشتر یاقوت کبود را در دست کنید که غم را از بین می‌برد.

خواص یاقوت کبود روی بدن

1. برای بهبود بیماری‌های شوره سر، آکنه و جوش صورت، غده تیروئید، گرفتگی زبان، افسردگی، سرگیجه، خونریزی‌های دخلی و خارجی، بیماری‌های قلب و عروق بسیار مفید و موثر است.
2. از این گوهر برای بهبودعملکرد عضله‌ها، سیستم گردش خون، تمامی استخوان‌ها، مغز و اعصاب، قلب، سیستم بینایی، سیستم بویایی، سیستم ادراری، چشم‌ها و دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
3. این سنگ دیوارۀ رگ‌ها را استحکام بخشیده و از خونریزی بینی جلوگیری می‌کند. کریستال‌های آبی به خصوص در درمان انرژی‌های منفی مفید هستند. یاقوت کبود انرژی احیا کننده قوی دارد که از ارتباطش با مادر زمین، ناشی می‌شود.
4. قرار دادن سنگ یاقوت کبود بر روی پیشانی و کار با چاکرای ششم یا چشم سوم به منظور گسترش آگاهی روان بینی بسیار مؤثر است. یاقوت آبی، ارغوانی و سفید، همگی برای فعال‌سازی چاکرای هفتم یا تاجی و پاکسازی مسیر انرژی کوندالینی و جریان آن در سراسر چاکراها، فوق العاده‌اند.
5. این گوهر به مجموعۀ سیستم عصبی انسان در منتقل کردن پیام‌های الکتریکی کمک می‌کند و سبب کاهش بیماری‌های با منشأ عصبی خواهد شد. از این رو به همراه داشتن سنگ یاقوت کبود طبیعی در شرایط زندگی‌های پر از دغدغه مانند شهرهای بزرگ می‌تواند موثر باشد.
6. مفید برای ناراحتی‌های مزمن گوشی و فکی، بطن‌ها وسینوس‌های پیشانی.
7. برای خاموش کردن عصبانیت، درمان بیماری بی‌خوابی، سرگیجه و عرق کردنزیاد می‌توان از این گوهر استفاده کرد.
8. جادوگران از آن برای بالا بردن قدرت و هدایت انرژی جادوگری خود استفاده می‌کردند.
9. زیبایی و استحکام سنگ یاقوت کبود باعث شده به عنوان طلسم در بین پادشاهان بسیار مورد استفاده باشد.
10. به نقل از تاریخ نویس زمان قرون وسطی، پادشاهان برای اینکه از خطر صدمات فیزیکی و چشم شور درباریان محفوظ باشنذ، این گوهر را به همراه خود داشته‌اند.
11. در زمان امضای معاهده صلح، امضا کنندگان، یاقوت کبود به همراه داشتند تا از صلح حقیقی و جلوگیری از خونریزی بیشتر اطمینان حاصل کنند.
12. در داستان ها آمده است: اگر یک مار سمی در کنار یاقوت کبود در ظرفی قرار بگیرد، آن مار خواهد مُرد چرا که این نگین، محافظی در برابر سم ایجاد می‌کند.
13. این گوهر، انصاف و وفاداری را در بین شرکا و کارمندان افزایش می‌دهد و در زمان‌های ناعادلانه اگر حق با شما باشد، باعث ایجاد نتیجه‌ای به حق برای شما می‌شود.