انگشتر حدید اصل خطی نقش شمایل حضرت اباالفضل علیه‌السلام

عباس بن علی بن ابی‌طالب که با کنیۀ بسیار مشهور «ابوالفضل» شناخته می‌شود، پنجمین پسر امام علی علیه‌السلام و حاصل ازدواج ایشان با فاطمه بنت حزام معروف به «ام البنین» است.

مادر حضرت عباس علیه‌السلام، فاطمه بنت حزام توسط عقیل که نسب‌شناس بود به امام علی علیه‌السلام معرفی‌ شده بود. امام از عقیل خواسته بود همسری برای او پیدا کند که بتواند فرزندان دلیر و شجاعی به دنیا بیاورد.

کنیه‌‌ها

• «ابوالفضل»، مشهورترین کنیۀ حضرت عباس علیه‌السلام است.
• «ابوالقاسم»، به دلیل اینکه حضرت عباس علیه‌السلام فرزندی به نام قاسم داشت به او ابوالقاسم نیز گفته می‌شد. این کنیه در زیارت اربعین نیز آمده است.
• «ابوالقِربَة»، قِربـَـة به معنای مشک‌ آب است. برخی معتقدند که این کنیه به این دلیل به او داده شده است که در واقعه کربلا چندین بار مشک آب به خیمه‌ها برد.
• «ابوالفَرجَة»، فرجه به معنای گشایش و برطرف کردن اندوه است. دلیل این کنیه این است که حضرت عباس علیه‌السلام در کار کسانی که به او متوسل می‌شوند گشایش ایجاد می‌کند.

القاب

برای حضرت عباس علیه‌السلام القاب متعددی ذکر شده که برخی آنها عبارتند از: قمر بنی هاشم، باب الحوائج (برخی معتقدند که این لقب مشهورترین لقب حضرت عباس علیه‌السلام میان مردم است)، سقّا (این لقب بین مورخین و نسب‌شناسان مشهور است)، الشهید، پرچمدار، علمدار و... .

ولادت

در سال تولد حضرت عباس علیه‌السلام اختلاف است. قول مشهور این است که ایشان در چهارم شعبان قرن 13 قمری متولد شده است.

نویسنده خصائص العباسیه بدون ذکر منبع نوشته است؛ زمانی که این پسر به دنیا آمد، امام علی او را در آغوش گرفت و عباس نامید. در گوش‌هایش اذان و اقامه گفت، سپس بازوهایش را بوسید و گریه کرد. ام البنین دلیل گریۀ او را جویا شد، امام فرمود دو بازوی فرزندت در راه یاری حسین علیه‌السلام جدا می‌شود و خداوند در ازای دو دست بریده‌اش، دو بال در آخرت به او عطا می‌کند.

 سقایی و آوردن آب

وقتی عبیدالله بن زیاد، هفتم محرم به عمر سعد دستور داد که به امام حسین علیه‌السلام و یارانش اجازه استفاده از آب فرات ندهد، امام حسین علیه‌السلام حضرت عباس علیه‌السلام را فرا خواند و 30 سوار و 20 پیاده را با او همراه کرد تا مشک‌ها را پر از آب نمایند و به اردوگاه بیاورند. حضرت عباس علیه‌السلام توانست محاصره دشمن را بشکند و آب را به اردوگاه برساند. در این حمله هیچ کس از اصحاب و یاران امام حسین علیه‌السلام شهید نشد، اما افرادی از لشگر عمر بن سعد کشته شدند.

آب نخوردن به احترام امام حسین علیه‌السلام

در کتاب المنتخب آمده است؛ حضرت عباس علیه‌السلام وقتی وارد شریعه فرات شد، دو دستش را پر از آب کرد تا بنوشد اما وقتی آن را به صورت نزدیک کرد، به یاد تشنگی امام حسین علیه‌السلام افتاد و آب را رها کرد و با لب تشنه به همراه مشکی پر از آب از فرات بیرون.

فضائل و ویژگی‌های حضرت عباس علیه‌السلام

برخی یکی از مهم‌ترین فضائل و ویژگی‌های حضرت عباس علیه‌السلام را همراهی و زندگی کردن با امام علی و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام می‌دانند. برخی معتقدند اگرچه حضرت عباس علیه‌السلام در درجه معصومین نیست اما او اولین فرد در طبقۀ دوم انسانیت بعد از طبقۀ معصومین و نزدیک‌ترین فرد به معصومین است.

ویژگی‌های ظاهری

کلباسی در کتاب خصائص العباسیه معتقد است که حضرت عباس علیه‌السلام صورت خوش و مقبولی داشت و از همین رو بود که او را ماه بنی هاشم می‌گفتند. بر اساس گزارش‌های تاریخی، حضرت عباس علیه‌السلام از مردهای خاص بنی‌هاشم به شمار می‌رفت که بدنی قوی و قدی بلند داشت تا حدی که وقتی روی اسب می‌نشست، پاهایش روی زمین کشیده می‌شد.

از فضائل حضرت عباس علیه‌السلام که به ادعای کلباسی، دوست و دشمن آن را ستوده‌اند و هیچ کس نمی‌تواند آن را انکار کند، شجاعت اوست. کرم و بخشش یکی دیگر از فضائل حضرت عباس علیه‌السلام است.

جایگاه حضرت عباس علیه‌السلام در بهشت و غبطۀ شهدا به او

حضرت عباس علیه‌السلام را از شاخص‌ترین و برجسته‌ترین اصحاب و پرچم‌دار لشگر امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا دانسته‌اند.امام حسین علیه‌السلام در مورد حضرت عباس تعبیر «جانم به فدایت برادر» را به کار برده و بر نعش حضرت عباس گریسته است. برخی این سخنان و حرکات را نشانگر جایگاه او نزد امام سوم شیعیان دانسته‌اند.

براساس روایتی از امام سجاد علیه‌السلام نقل است؛ ایشان وقتی عبیدالله فرزند حضرت عباس را دید، اشک‌هایش جاری شد و فرمود، عمویم عباس نزد خداوند منزلت و جایگاه بالایی دارد که همۀ شهدا در روز قیامت به او غبطه می‌خورند. خداوند عمویم عباس را رحمت کند که خود را فدای برادرش امام حسین علیه‌السلام کرد و در این راه دو دستش قطع شد که خداوند عوض دو دست قطع شده او دو بال در آخرت به او عطا خواهد کرد تا با آن دو بال پرواز کند.

کرامات حضرت عباس علیه‌السلام

کرامات حضرت عباس علیه‌السلام در بین شیعیان معروف است و داستان‌های متعددی دربارۀ شفای‌ بیماران یا حل سایر مشکلات با توسل به حضرت عباس علیه‌السلام بین مردم جاری است و کرامت‌های حضرت عباس علیه‌السلام اختصاص به شیعیان ندارد و کرامت‌هایی نیز از او نسبت به معتقدان سایر ادیان و مذاهب مثل اهل سنت، مسیحیان، کلیمیان و زرتشتیان نقل شده است.

توسل به حضرت عباس علیه‌السلام

به دلیل جایگاه ویژه حضرت عباس علیه‌السلام در بین شیعیان، مردم برای رسیدن به حاجات خود بیشتر به حضرت عباس علیه‌السلام متوسل می‌شوند و برای او نذر می‌کنند.

عزاداری روز تاسوعا

در مراسم مذهبی دهۀ محرم، نهم محرم به عنوان روز تاسوعا به عزاداری برای حضرت عباس علیه‌السلام اختصاص دارد که پس از روز عاشورا مهم‌ترین زمان برگزاری عزاداری شیعیان در مساجد، هیئت‌ها و تکیه‌ها به حساب می‌آید. این روز در ایران و برخی از کشورهای اسلامی تعطیل می‌باشد. یکی از برنامه‌هایی که همواره در این مراسم برگزار می‌شود، خواندن دو دمه معروف زیر می‌باشد که در آن عزاداران حسینی به دو دسته تقسیم می‌شوند و یک دسته مصراع اول و دسته دیگر، مصراع دوم را می‌خوانند.

ای اهل حرم میر و علمدار نیامد، علمدار نیامد         سقای حسین سید و سالار نیامد، علمدار نیامد       

ذکر یا کاشف الکرب                              

ذکر «یا کاشفَ الکَرْبِ عنْ وَجهِ الْحُسَین اِکْشِفْ کَرْبی بِحَقِّ أَخیکَ الحُسَین» به عنوان ذکر توسل به حضرت عباس علیه‌السلام مشهور شده و گاه توصیه می‌شود که این ذکر به تعداد 133 مرتبه گفته شود.

اماکن و بناهای مربوط به حضرت عباس علیه‌السلام

در ایران و عراق مکان‌هایی وجود داراد که در طول زمان مورد احترام مردم واقع شده‌اند و مردم برای ادای نذورات و هدایای خود به آن مکان رفت‌وآمد می‌کنند و معتقدند که در صورت توسل و نذر، حاجت آنها روا می‌شود.

حرم حضرت عباس علیه‌السلام

محل دفن حضرت عباس در شهر کربلا در 378 متری شمال شرقی حرم امام حسین علیه‌السلام قرار دارد و یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان است. حد فاصل حرم حضرت عباس و حرم امام حسین را بین الحرمین می‌نامند.

به نظر بسیاری از مورخان، حضرت عباس علیه‌السلام در محل شهادتش در کنار نهر علقمه دفن شده است؛ زیرا امام حسین علیه‌السلام برخلاف دیگر شهدا، پیکر او را از محل شهادتش جابه‌جا نکرد و نزد سایر شهدا نبرد.

دلیل اینکه امام بدن حضرت عباس را به خیمه‌ها نبرد، درخواست خود حضرت عباس و یا عدم توانایی امام در جابه‌جا کردن بدن حضرت عباس به دلیل جراحات وارد شده به بدنش نبود، بلکه امام می‌خواست که برادرش صاحب مرقد و حرمی جداگانه باشد.

مقام کف العباس

مقام کف‌العباس نام دو مکان است که گفته می‌شود دست‌های حضرت عباس علیه‌السلام در این دو نقطه از تن جدا شد و به زمین افتاد. این دو مکان، در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی بیرونِ حرم حضرت عباس علیه‌السلام و در ورودی دو کوچه بازار مانند قرار دارند.در این دو مکان نمادهایی درست شده که زائران آنجا را زیارت می‌کنند.

قدم‌گاه‌، سقاخانه و سقانفار

قدمگاه: به گزارش خلخالی قدمگاه‌های مختلفی در کشور به نام حضرت عباس علیه‌السلام وجود دارد که مردم همواره برای ادای نذورات و برآورده شدن حاجت‌های خود به این مکان‌ها می‌روند و اعمال عبادی خود را در آنجا انجام می‌دهند، از جمله می‌توان به قدمگاه سمنان، هویزه، بوشهر و شیراز اشاره کرد.

سقاخانه: یکی از نماد‌های مذهبی شیعیان است. سقاخانه‌ها فضاهای کوچکی‌اند که در معابر عمومی برای آب‌دادن به رهگذران، به انگیزۀ کسب ثواب ساخته می‌شوند. در فرهنگ شیعی سقاخانه یادآور سقایت حضرت عباس علیه‌السلام در واقعه کربلا است. از این رو سقاخانه‌ها به نام‌ امام حسین و حضرت عباس علیهم‌السلام مزین می‌شوند.

سَقَّانِفار: سَقَّانِفار یا ساقی‌نِفار یا سقّاتالار نام بناهای سنتی منطقه مازندران در ایران است که برای برگزاری مراسم عزاداری مذهبی و ادای نذر استفاده می‌شود. این بناها عموماً در مجاورت یک مکان مذهبی مانند مسجد، تکیه و حسینیه ساخته می‌شوند. سقانفار‌ها به حضرت عباس علیه‌السلام منتسب هستند و برخی به آنها «ابوالفضلی» می‌گویند.

نمایش چهره حضرت عباس علیه‌السلام

در فرهگ عمومی شیعیان نقاشی‌هایی وجود دارد که با عنوان چهرۀ عباس بن علی شناخته می‌شوند. این تصاویر در هیئت‌های مذهبی و تکیه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به نظر بسیاری از مراجع تقلید، نسبت دادن این تصاویر به او را نمی‌توان به آسانی پذیرفت. آنها با وجود اینکه عنوان کرده‌اند نصب این تصاویر در هیئت‌های مذهبی و تکیه‌ها، در صورتی که موجب عمل حرامی یا بی احترامی نشود، اشکال شرعی ندارد، اما توصیه کرده‌اند که از نصب این تصاویر خودداری شود.

سنگ حدید

سنگ حدید نوعی کریستال مات است که به رنگ‌های سیاه، سیاه مایل به خاکستری و قهوه‌ای مایل به قرمز موجود است. این سنگ از اکسید آهن سیاه و فلزی شکل تشکیل می‌شود که با منیتیت (سنگ آهن مغناطیسی) و اکسید آهن مغناطیسی متفاوت است.

سنگ حدید به نام "سنگ خون" نیز نامیده می‌شود؛ زیرا رنگ قرمز شفاف سنگ سنباده از این سنگ به دست می‌آید و مایعات خنک کننده در دستگاه برش، هنگام برش هماتیت خونی رنگ می‌شوند.

از کشورهای اصلی منبع این سنگ می‌توان به آلمان، ایتالیا، برزیل، ایالات متحده آمریکا، سوئیس، کانادا، روسیه، سوئد و ایتالیا اشاره کرد.

نوعی از هماتیت که در جواهرسازی استفاده می‌شود. شکل تراش خورده هماتیت آبی رنگ مایل به خاکستری است که بعد از اتمام مراحل تراش به رنگ نوک مدادی درآمده و جلایی مناسب و براق فلزی پیدا می‌کند و به عنوان مهره، تسبیح و… مصرف می‌شود و می‌تواند نگین انگشتری مناسبی باشد. خود هماتیت به عنوان جایگزین مروارید سیاه به کار می‌رود، اما باید بدانید که وزن آن خیلی سنگین‌تر از مروارید است.

برخی از حدیدها به خاطر وجود منگنز، خاصیت مغناطیسی و آهن‌ربایی دارند که بیشتر در برزیل به دست می‌آید.

 تشخیص سنگ حدید اصل

برای تشخیص سنگ حدید اصل می‌توانید آن را بر روی ظروف یا کاشی‌هایی از جنس چینی که لعاب ندارند بکشید؛ سنگ حدید اصل، خط قرمزی را ایجاد می‌کند (البته باید مراقب خش افتادن بر روی خود نگین حدید باشید).

 خواص درمانی سنگ حدید

* تقویت قلب

* تنظیم گردش خون

* درمان فشار خون

* تصفیه خون

* تحریک جذب آهن توسط خون و درمان کم‌خونی

* تسکین درد‌های آرتروز و انقباضات ماهیچه‌ای

* ایجاد تعادل و تنظیم چاکرای اول

* ایجاد قدرت، استقامت و نشاط

* تقویت تمرکز و حافظه

* ممانعت از جذب امواج منفی دیگران

* تقویت اعتماد به نفس و اراده

* غلبه بر وسواس عملی و اعتیاد

* درمان پرخوری و مصرف دخانیات

* درمان اضطراب و بی خوابی

* کمک به تعادل بدن

* بهبود جذب اکسیژن توسط بدن

 سنگ حدید چه آثاری به دنبال دارد؟

سنگ حدید را مانند یک حرز می‌دانند که می‌تواند بلا را دفع کند و اثر آن را خنثی سازد و به منظور ایمنی و محافظت در برابر خطرات و غلبه بر دشمنان کاربرد دارد.

سنگ حدید هفت جلاله می‌تواند در باطل کردن سحر و جادو و محافظت از شر جن کاربرد داشته باشد.

 محافظت از انگشتر مردانه سنگ حدید

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «این انگشتری را از نجاست و بوی گند و بد حفظ کن و آن را داخل حمام و دستشویی نبر! پس هر کس بر جان خودش ایمن نیست و از هلاکت می‌ترسد، از این انگشتری استفاده کند و آن را از دشمنانت بپوشان تا مبادا از آن استفاده کنند و آن را به کسی نده، مگر آنکه او هم از شیعیان باشد و به او مطمئن باشی».

 روش شارژ و نگهداری سنگ حدید

با توجه به اینکه مواد اصلی این سنگ از آهن است، توصیه می‌شود که در مسیر آب و یا با آب شستشو نشود. می‌توانید برای شارژ مجدد سنگ، در نمک خشک دریا قرار دهید و روی آن را بپوشانید.

 روایت ائمه از سنگ حدید و خواص آن

در وسایل الشیعه از امام صادق علیه‌السلام آمده است: «دوست دارم هر مومنی پنج انگشتر در دست کند؛ عقیق بابت دفع فقر، فیروزه بابت گشایش کار، یاقوت بابت دفع پریشانی، حدید بابت غلبه بر دشمنان، دُرّ نجف بابت آسان شدن امور. همچنین بد نمی‌دانم در دست کردن انگشتر حدید را وقتی که به دیدن کسی می‌رود که از او می‌ترسد از اهل شر برای آنکه شر او ساکن می‌شود و انگشتر حدید شیاطین را دور می‌کند و به درستی که هر کسی که انگشتر حدید در دست کند با نظر کردن به آن، خداوند زیارت حج یا عمره در نامه عمل او بنویسد که ثوابش، ثواب پیامبران و صالحان باشد.»

انگشتر

انگشتر جزء لوازم زینتی محسوب می‌شود و مورد استفاده مردان و زنان قرار می‌گیرد. آنطور که از شواهد پیداست، انگشتر تاریخچه‌ای کهن دارد که حتی در تاریخ اسلام نیز توانسته است خودنمایی کند و به یک جزء مهم تبدیل گردد. انگشتر یا حلقۀ دست نواری اغلب از جنس فلز است و معمولاً به عنوان آلت زینتی به دور انگشتان دست قرار می‌گیرد.

انگشتر یکی از نمادین‌ترین جواهرآلات است؛ زیرا بعضی از انگشتر‌ها حلقه ازدواج هستند و بعضی از انگشتر‌ها میراث خانوادگی اشخاصند که از مادر یا پدر و اجداد آن‌ها به ارث رسیده است و بعضی به خاطر قداست و خاصیتی که دارند مورد استفاده اشخاص قرار می‌گیرد.

تاریخچه انگشتر

انگشتر پیشینه‌ای نامعلوم دارد و به طور قطع مشخص نیست از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته است، اما شواهد نشان می‌دهد که انگشتر از مصر باستان، در پی تکامل «مُهر» سرچشمه گرفته باشد؛ چون مُهر‌ها نشانه قدرت بودند، افرادی که مُهر‌های برجسته و انگشتر خاتم «مُهر» داشتند، به عنوان اشخاص قدرتمند و بانفوذ، مورد احترام مردم قرار می‌گرفتند.

مقامات بالای حکومت نیز با اعطای انگشترشان به نماینده‌هایشان، برای اجرای فرامینشان، اختیار تام می‌دادند که در تورات نیز به نمونه‌ای از این عمل اشاره شده است: «سپس فراهه، انگشترش را درآورد و به جوزف داد». به احتمال زیاد، تغییر و تحوّل انگشتر خاتم و تبدیل شدن آن به یکی از آلات زینتی نیز در مصر باستانْ رخ داده است.

انگشتر در اسلام

حلقه‌ای از طلا یا نقره است که معمولا سنگی قیمتی بر آن جای دارد و در یکی از انگشتان قرار می‌گیرد.

پیروان هر کیش و مذهبی برای خود نشانه‌ای دارند که با آن شناخته می‌شوند؛ چنانکه مسیحیان صلیب و هندو‌ها و بوداییان خال سرخ در پیشانی و مو‌های مخصوص دارند، اهل ایمان نیز با علاماتی شناخته می‌شوند که یکی از آنها، انگشتر به دست راست کردن است. امام حسن عسکری علیه‌السلام می‌فرماید: «نشانه‌های مومن، پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نماز گزاردن، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک نهادن و خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» با صدای بلند.»

در فضیلت انگشتر به دست کردن و آداب آن

 مؤکّد است مردان و زنان، انگشتر در دست راست کنند.

در بعضى احادیث سفارش شده که در دست چپ کنند، امّا اگر نقش شریفى یا نگین شریفى داشته باشد، باید در وقت استنجا بیرون آورد.

از سلمان فارسى رضى‌اللّه‌عنه نقل است که پیامبر به امام علی علیه‌السّلام فرمود: «یا على، انگشتر در دست راست بکن تا از مقرّبان باشى.» عرض کرد که: «یا رسول اللّه مقرّبان کدامند؟ فرمود: «جبرئیل و میکائیل.» پرسیدند که «چه انگشتری در دست کنم؟» فرمود: «عقیق سرخ، به درستی که آن اقرار کرده است براى خدا به یگانگى و براى من، پیغمبرى و براى تو یا على به آنکه وصىّ منى و براى فرزندان تو به امامت و براى دوستان تو به بهشت و براى شیعیان فرزندان تو به جنّت الفردوس. پس به توصیه ائمه چه خوب است که مردان انگشتر مردانه سنگ حدید در دست کنند.»

از حضرت علی علیه‌السّلام منقول است که حضرت جبرئیل به پیامبر فرمود: «هرکه انگشتر در دست راست کند و قصدش سنّت و متابعت تو باشد و ببینم او را که در قیامت متحیّر مانده است، دستش را بگیرم و به تو و به حضرت علی علیه‌السّلام برسانم.»

جنس انگشتر مردانه

سنّت است که انگشتر از نقره باشد و مردان را انگشتر طلا در دست کردن، حرام است.

انگشترهاى نامناسب

• در کتاب کافی آمده است كه پیامبر به حضرت على عليه‌السلام فرمود: «انگشتر طلا در دست نكن كه زينت تو در آخرت است».