کتاب اعتقاد ما

استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در این مقدمه به تبیینی استدلالی از اصول عقاید شیعه پرداخته و در استدلال‌های خود به‌جای بهره‌گیری از روش‌های کلامی و فلسفی مرسوم، روش علمی رایج در علوم تجربی را به‌کار گرفته است. خود او در توضیح معنای دلیل علمی می‌نویسد: «دلیل علمی هر دلیلی است که بر حس و تجربه تکیه دارد و از روش استقرایی مبتنی بر حساب احتمالات پیروی می‌کند.» البته شهید صدر در فصل اثبات وجود خداوند متعال از دلیل فلسفی نیز بهره می‌گیرد. این دلیل او ریشه در استدلال‌های دیرین فلسفی دارد، اما به‌شکلی کاملاً‌ نوآورانه ارائه شده است. او با توجه به غلبۀ اندیشۀ مدرن و شیوه‌های پژوهشی آن بر ذهن فرهیختگان زمانۀ خود، در تطبیق‌های این دو استدلال از مثال‌هایی دقیق و روزآمد در علم جدید و فلسفۀ مدرن استفاده می‌کند و در عین حال تلاش می‌کند مطالب برای عموم خوانندگان مفید باشد. بهره‌گیری از روش علوم‌تجربی برای اثبات وجود خالق متعال، سابقه‌ای کهن ندارد. اولین بار شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر با نگارش کتاب «الأسس المنطقیة للإستقراء» که کتابی بدیع در ساحت شناخت است، این راه را گشود. او در این کتاب برای مشکل یقین در استقراء با بهره‌گیری از روش حساب احتمالات، راهی نو پیش نهاد و سپس از منطق استقراء و روش حساب احتمالات که پایه همه علوم‌تجربی مدرن است، برای اثبات وجود خداوند و دیگر مبانی دین استفاده کرد. ازآنجاکه کتاب «الأسس المنطقیة للإستقراء» حاوی انبوهی از مطالب عمیق، پیچیده و نو فلسفی و ریاضی بود و فهم آن برای عموم امکان نداشت، تا مدت‌ها دستیابی به این ثمرۀ اعتقادی برای عموم دین‌داران فراهم نگشت. تا اینکه علامه صدر با نگارش و انتشار رسالۀ عملیۀ خود (الفتاوی الواضحة) و در مقدمۀ آن رساله با زبانی ساده و درعین‌حال با بهره‌گیری از همان روش علمی به اثبات اصول عقاید پرداخت.