چگونه ویژگی های افراد را بشناسیم

تشخیص ویژگی های فردی با مزاج شناسی

تاثیر اخلاط بر ویژگی های فردی
این اخلاط با کم و زیاد شدن‌شان تأثیرات بسیاری در بدن به وجود می‌آورند، از جمله زیبایی و زشتی، چاقی و لاغری، رنگ پوست، شکل و رنگ موها، پنهانی و آشکاری رگ‌های بدن و بسیاری موارد دیگر که با هم آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
خلط دم (خون)
این خلط بیشتر در کبد، قلب و رگ‌ها ساخته می‌شود و وظایف مهم آن جریان داشتن در سراسر بدن، رساندن غذا به تمام اعضا و جوارح و گرم و مرطوب نگه‌داشتن بدن است.
ویژگی‌های ظاهری دموی مزاج‌ها
چنانچه قبلا هم آمد، هر یک از اخلاط ویژگی‌های خاصی ایجاد می‌کند. در مورد دموی‌ها می‌توان به سرخ بودن پوست زبان و صورت، داشتن پوست گرم و مرطوب، عرق زیاد، وجود دمل و جوش زیاد، بالا بودن سرعت رشد مو، نداشتن مشکل گوارشی، شیرین بودن طعم دهان، دست و پا و اندام درشت، لب‌های کلفت، سنگینی سر و بدن، داشتن احساس خستگی به‌ویژه در فصل بهار، سنگینی خواب، باهوش بودن، وزوز گوش، ناسازگار با محیط گرم، دارای رگ‌های برجسته، حرکات بدنی سریع و ناسازگار با خوراکی‌های گرم و شیرین نام برد.
ویژگی‌های رفتاری و فکری دموی مزاج‌ها
پرانرژی، علاقه‌مند به ادبیات و موسیقی، دارای استعداد شاعری، مهربان و شجاع، تنوع‌طلب، بی‌علاقه به کارهای تکراری، خوش‌اخلاق و خوش‌رو، دوراندیش، شوخ‌طبع، دست و دلباز و دارای میل جنسی زیاد.
دلایل بالا رفتن خلط دم در بدن
بیشترین علت بالارفتن خلط دم، نوع تغذیه، ورزش، فصل بهار، عوامل ارثی و ژنتیکی، تزریق خون، عوامل دارویی، فعالیت زیاد کبد، فعالیت زیاد مغز و استخوان، عوامل قلبی و عروقی، دیدن رنگ قرمز و شرایط آب‌وهوای گرم وتر یا معتدل است.
نکته مهم: تغذیه یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش تمام اخلاط در بدن است.
نکته مهم: اصلاح هریک از طبع‌ها و مواد موردنیاز و مواد مضر ان‌شاءالله در بحث‌های آتی می‌آید.

خلط صفرا
صفرا در لغت به معنی زردی است. این خلط را در قدیم کف خون می‌گفتند. علت این خلط، مصرف غذا با طبع گرم و خشک و چرب و تند می‌باشد. مهم‌ترین وظیفه صفرا آگاه نمودن فرد از عمل دفع ادرار و مدفوع می‌باشد.
ویژگی‌های ظاهری صفراوی مزاج‌ها
می‌توان به پوست گرم و خشک، زردی رنگ پوست و چشم‌ها و زبان، جوش و آکنه‌های پوستی، خارش و گرمی دست و پا، طاسی و ریزش مو در جوانی، خشکی در بینی، فرورفتگی زیر چشم‌ها، میل به ترشی جات، یبوست و بواسیر به علت خشکی مزاج، احساس بی‌حالی در حمام، داغی کف پاها و لذت بردن از نسیم ملایم و خنک اشاره کرد.
ویژگی‌های رفتاری صفراوی مزاج‌ها
پشتکار زیاد، مدیر و منظم، معتقد به برنامه‌ریزی در کارها، زیرک، کم‌حوصله، عصبانی و پرخاشگر، خشمگین و منفی‌نگر، پر حرف، علاقه‌مند به ادبیات و ریاضیات، با اراده، عاشق، حساس، آینده‌نگر، دقیق در تصمیم‌گیری، حاضرجواب، باهوش بودن، علاقه‌مند به ورزش‌های خشن، لجباز، علاقه‌مند به سیگار، ریزبین، دخالت در بیشتر کارها و دارای میل جنسی متعادل.
دلایل بالا رفتن خلط صفرا در بدن
دلیل بالا رفتن صفرا، نوع تغذیه، سرطان، میگرن، باد گرم، شکنجه، مسافرت، حاملگی، دعوا، تصادف، وراثت، قطع عضو، خنده زیاد، دوره‌ی عادت ماهانه، رعد و برق، بیش‌فعالی، زخم معده، سونا، هپاتیت حاد، بستن لوله رحم، نزدیکی زیاد، پرکاری تیروئید، بی‌خوابی، تماشای سیرک، مصرف مشروبات الکلی، فعالیت زیاد کبد، ورزش‌های سنگین، فعالیت زیاد معده (مثل ریزه‌خواری)، خوردن ترشی جات، چربی خون، سروصدای زیاد، هیجانات عشقی و عاطفی، بستری شدن در بیمارستان، گرفتگی رگ‌های قلب، مصرف قرص‌های ضدبارداری، مشاغلی مثل ریخته‌گری و شاطری، بیماری روماتیسم و... می‌باشد.
 خلط بلغم
در خون و ریه ساخته می‌شود و علت ایجاد آن، استفاده از خوراکی‌های سرد و مرطوب و کم بودن حرارت بدن و... می‌باشد. در واقع بلغم جانشین خون است و هرگاه به هر دلیلی، خون از بدن شما دفع و خارج شود، بلافاصله بغلم جای خالی خون را پر می‌کند. از جمله وظایف مهم بلغم، آمادگی برای ذخیره‌سازی چربی اضافه، مرطوب نگه‌داشتن بدن و ایجاد نرمی و شفافیت در پوست است.
ویژگی‌های ظاهری بلغمی مزاج‌ها
دارای پوست سفید نرم و روشن، وجود لک و پیس، دندان و ناخن‌های سست و شکننده، خال‌های سفید و گوشتی، چشم سفید با پف زیر چشم، سفید شدن زودرس موها، پوست سرد و مرطوب، عرق سرد، کند بودن رشد مو، سرد بودن نوک دست و پاها، رقیق بودن آب بینی، خواب زیاد، زبان مرطوب و سفید، بزاق زیاد و چسبنده، عدم تشنگی، ترشی طعم دهان و معده‌ی ضعیف، تند خوردن غذا.
بدنشان با بیماری‌های سرد ناسازگار است، در زمستان بدحال می‌شوند. از سرمای کولر فرار می‌کنند و به بخاری و لباس‌های گرم علاقه‌مند می‌باشند و بسیار زود به زود مریض می‌شوند.
نکته: بروز بیماری‌هایی از قبیل سینوزیت، تکرر ادرار، سنگ کلیه و مثانه، ورم پروستات و... در بلغمی مزاج‌ها شایع است.
ویژگی‌های رفتاری و فکری بلغمی مزاج‌ها
سخت اراده، تنبل، صلح‌طلب، دارای رفتارهای موذیانه، ترسو و محافظه‌کار، کمتر می‌کنند و چرب زبانند، شوخ‌طبع، کینه‌ای، فراموش‌کار، دارای میل جنسی ضعیف، ظریف و ریزبین، منظم و دقیق، حسابگر، آرام و گوشه‌گیر، منطقی و عاقل.
دلایل بالا رفتن خلط بلغم در بدن
بروز بیماری‌هایی مثل آسم، روماتیسم، یبوست، نفخ شکم، سنگ کلیه، عوامل ارثی، کم‌خوابی، نزدیکی زیاد، تنفس سریع، کیست کلیه، سرماخوردگی و سینوزیت شدید، دوش آب سرد، دوران شیردهی، کیست تخمدان، رژیم گیاه‌خواری، خوردن ترشی جات، بارش برف و باران، خوردن آب یخ، پرخوابی، فصل زمستان، پرخوری، در معرض باد بودن، پوشیدن لباس کم در سرما، خوردن مداوم ماست و دوغ، نشستن روی زمین سرد یا مرطوب، مصرف سردی جات.

خلط سودا
سودا در کبد، استخوان، قلب و روده‌ها و... ساخته می‌شود و دلیل ایجاد آن، استفاده از غذاهای گرم و سرد با رطوبت بسیار کم، هضم نشدن درست غذا و باقی ماندن آن در بدن می‌باشد. به طور معمول خلط سودا از خوردن زیاد چای، قهوه، نسکافه، بادمجان، گوشت گاو و گوساله، ماست، دوغ، پنیر، شیرینی و ترشی جات به وجود می‌آید. از جمله وظایف سودا تحریک اشتها، استخوان سازی و تسریع رشد ناخن و مو می‌باشد.
ویژگی‌های ظاهری سوداوی مزاج‌ها
این افراد دارای خون غلیظ و سیاه، پوست تیره، دمل‌های چرکی، خال سیاه، لکه‌های تیره، حساسیت‌های پوستی، بالا بودن سرعت رشد مو، سفید شدن زودرس موها، موهای زائد فراوان، احساس شوری یا بی‌مزگی دهان، سیری زود هنگام، حساسیت به غذاهای گرم و خشک (زیره) و یا سرد و خشک (مثل برنج و بادمجان)، ابتلا به یبوست و بواسیر، سوزش دهانه معده، دیربه‌دیر بیمار شدن، تیره و تند بودن رنگ ادرار، کوچک بودن عضلات، گرفتگی‌های عضلانی، درد سیاتیک، بی‌خوابی و... همچنین احساس گزگز شدن بدن در این افراد دیده می‌شود.
ویژگی‌های رفتاری و فکری سوداوی مزاج‌ها
ترس و دودلی، بی‌حوصلگی و افسردگی، منفی‌نگر، شکاک، مضطرب، ریزبین، مغرور، عصبی، دخالت در همه کارها و سرک کشیدن در تمام امور، فکر و خیال زیاد، غصه‌خوری، زودرنجی، بیزار از سروصدا، بی‌قرار، گوشه‌گیر، علاقه‌مند به حساب و کتاب و مسائل فنی، علاقه‌مند به کارهای ظریف هنری مثل مینیاتور، برنامه‌ریزی در تمام کارها، علاقه‌مند به معروف شدن و ظاهرشدن در تلویزیون، قهرهای طولانی مدت و کینه‌ای، تمایل کم به معنویات، علاقه شدید به کشیدن سیگار و تریاک، خودبرتربینی و میل جنسی زیاد.
علل بالا رفتن خلط سودا در بدن
تاریکی، خلوت بودن مکان زندگی، گرفتگی عروق، فکر و خیال زیاد، کم‌خوابی شدید، استرس، معلولیت جسمانی، اضطراب، حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله، بستری شدن در بیمارستان، از دست دادن ثروت، کیست تخمدان، سرطان، پائیز، سرما و گرمای شدید، ترس شدید، طلاق، غصه، یبوست، نگرانی مداوم، آلودگی هوا، خوردن آب خیلی سرد، یخ، غذای فریز شده، غذای مانده، غذای شور یا تند یا تلخ، ظروف تفلون، غذاپزهای برقی، استفاده زیاد از موبایل، رایانه و تبلت و تلویزیون، صدای غیرطبیعی مثل صدای ماشین، موتور و کارخانه‌جات و... مدام همراه داشتن موبایل به‌ویژه موقع خواب.
نکته مهم: از نظر مقدار و اندازه‌ی اخلاط در بدن، بین خلط سودا و دم رابطه‌ای معکوس وجود دارد؛ یعنی اگر هر یک از این دو زیاد شود، از دیگری کاسته می‌شود. همچنین بین خلط صفرا و بلغم نیز همین رابطه وجود دارد.
به نظر کدام ی بهترین اخلاط هستند
بهترین طبع از نظر جسمانی و روحانی در بین اخلاط، طبع معتدل است؛ یعنی وجود انسان با رفتارهای درست غذایی و حرکتی به سمت اعتدال پیش برود و تمام این چهار خلط در بدن با نظم و چیدمان دقیق به کارهای خود مشغول باشند. از بهترین نمونه‌ی انسان معتدل، می‌توان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و گل سرسبد آن‌ها، حضرت حجت بن الحسن المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را نام برد که با طب سنتی ایرانی اسلامی به سادگی می‌توان از نظر جسمانی، طول عمر ایشان را ثابت نمود. بعد از طبع معتدل، می‌توان گفت به ترتیب دموی، سوداوی، بلغمی و صفراوی بهترین طبع‌ها هستند و اما از نظر روحی به ترتیب دموی، بلغمی، صفراوی و سوداوی است. البته این مسئله اکتسابی و سلیقه‌ای است. عده‌ای ممکن است نظر دیگری را قبول داشته باشند، ولی عموم حکما و اطبای محترم این ترتیب را می‌پسندند.

برگرفته از کتاب مزاج شناسی نوشته استاد محمد علی اخوان