انواع بیماری های کلیه و مجاری ادرار و علل آن (شماره سه)

کیست کلیه یا پلی کیستیک

کلیه پلی کیستیک یک بیماری کلیوی ارثی است که در آن کیست هایی در کلیه ها تشکیل می شود علت این بیماری ناشناخته است و بیشتر مبتلایان به این بیماری تا بزرگ سالی خبری از بیماری خود ندارند. سپس علائم ظرف مدت 20 سال به آهستگی پیشرفت می کند که شامل:

  1. عفونت های مکرر کلیه
  2. احساس وجود یا لمس توده ای در شکم
  3. پرفشاری خون
  4. خستگی و بی حالی
  5. بی اشتهایی
  6.  در برخی فقط با وجود خون در ادرار مشخص می شود.

کلیه ها خون را از مواد زاید پاک کرده و ادرار تولید می کنند، هرچه افراد مسن تر می شوند کیسه های حاوی مایعی به نام کیست ممکن است در کلیه شکل بگیرد که اغلب کوچک، گرد و با جداره نازک هستند.

کیست های کلیه تقریبا همیشه خوش خیم (غیرسرطانی) هستند اغلب مشکلی ایجاد نمی کنند و بسیاری از مبتلایان به عمر طبیعی یا دلیل دیگر می میرند بدون این که حتی خودشان بدانند 50% افراد بالای 50 سال دارای کیست کلیه هستند. کیست کلیه دو نوع است:

  1. پلی کیستیک بالغین
  2. کیست ساده

نشانه ها

نوع یک

  • وجود خون در ادرار
  • درد شدید کلیه درد در اثر عفونت است و همراه تب و لرز می باشد
  • سردرد
  • تهوع و استفراغ
  • ضعف و کاهش

نوع دو

درد پهلو یا پشت به شکل متناوب و مبهم وجود دارد و در صورت اتساع دیواره ی کیست در اثر خون ریزی به داخل آن درد ناگهانی و شدید ظاهر می شود و گاهی علایمی چون زخم معده یا کیسه صفرا دارد و در صورت عفونی شدن تب و درد پهلو نیز وجود خواهد داشت.

عفونت دستگاه ادراری یا (UTI )

ادرار معمولا فاقد باکتری است و عفونت جایی وجود دارد که باکتری ها به آن راه پیدا کنند پس در صورت بروز عفونت یعنی باکتری در مجرا نفوذ کرده است از آن جایی که مجرای ادرار خانم ها از آقایان کوتاه تر است لذا باکتری ها خیلی راحت تر می توانند داخل مثانه راه یافته و سبب ایجاد عفونت گردند شایع ترین این نوع عفونت ها، عفونت مثانه است که به آن التهاب مثانه گفته می شود و اگر فقط عفونت در مجاری باشد به آن التهاب مجاری ادراری گفته می شود و اگر کلیه گرفتار گردد به آن عفونت کلیوی گفته می شود. دو گروه عفونت داریم:

  1. عفونت دستگاه ادراری فوقانی که عفونت کلیه ها و حالب ها، التهاب نفرون ها، پیلونفریت را شامل می شود.
  2. عفونت دستگاه ادرای تحتانی که عفونت مثانه، پروستات، پیش آبراه را در بر میگیرد.

نشانه ها

  • درد و سوزش هنگام ادرار
  • تکرر ادرار
  • بوی بد و تیرگی ادرار
  • تب و لرز
  • خون در ادرار
  • کم بودن میزان ادرار حتی زمانی که احساس پری مثانه را دارید
  • احساس درد در قسمت پایینی کمر

عفونت حاد کلیه

عفونت درمان نشده مجاری ادراری تحتانی (عفونت مثانه، پروستات و پیش آبراه)، سابقه دیابت، انسداد راه ادراری ناشی از سنگ یا تومور، استفاده طولانی مدت از سوند این بیماری را افزایش می دهد.

عفونت پیلونفریت حاد و مزمن مجاری ادراری

پیلونفریت در اثر حرکت باکتری از واژن یا مناطق رکتال به پیش آبراه و عفونت باکتریایی قسمت های فوقانی دستگاه ادراری (عفونت لگنچه ها و بافت های کلیه)رخ می دهد.

به علت موقعیت و طول کوتاه پیش آبراه زنان بیشتر از مردان دچار عفونت دستگاه ادراری می شوند. درصورت بروز چنین مشکلی بیمار دچار تب ولرز، کمر درد، درد پهلو، تهوع و استفراغ، ضعف و احساس خستگی و کسلی می شود.

باید از این موارد صرف نظر کرد:

  • نزدیکی جنسی غیرمطمئن
  • استمناء
  • استشها(خود ارضایی در زنان)
  • تدلیک
  • تفخیذ
  • طهارت گرفتن با آب آلوده
  • جای آلوده نشستن
  • پوشیدن لباس های آلوده

سرطان کلیه

به رشد غیر طبیعی سلول ها درکلیه سرطان گفته میشود. این تومورها اغلب در معاینات شکم کشف میشوند و در ابتدا بیماری علائم بارزی وجود ندارد. شایع ترین علامت بالینی وجود خون در ادرار است لذا اگر شخص خون در ادرار حتی به مقدار بسیار ناچیز روئیت کردحتما آنرا جدی بگیرد

علت این بیماری هنوز کشف نشده است ولی برخی از محققین عوامل محیطی را در آن دخیل میدانند از مهمترین این عوامل سرپا ادرار کردن، چاقی مفرط، استعمال دخانیات، الکل و مواد مخدر است شیوع این نوع سرطان کم ولی در حال پیشرفت و شایع شدن می باشد

ورم مجرای اسپرم

ورم مجرای اسپرم یا اپیدرمیدیس یک مجموعه ای از مجاری هستند که در بالای بیضه ها قرار دارند و اسپرم تولید شده درآن ها ذخیره می شود این وضعیت همیشه عاملش بیماری مقاربتی نیست ولی اگر چنین باشد اغلب ناشی از وجود کلامیدیا و یا گانوریا است عوارض این بیماری خود را به شکل تورم دردناک بیضه ها و کیسه ی بیضه نشان می دهد بهترین روش جلوگیری از این بیماری استفاده از کاندوم در حین مقاربت جنسی می باشد. اپیدرمیدیس خودش به کسی سرایت نمی کند ولی عفونت هایی که باعث بروزش شده اند قابل سرایت هستند درمان این بیماری هم استفاده از آنتی بیوتیک شیمیایی یا گیاهی است.

کلیه

دفع پروتئین از کلیه

علل این بیماری از قرار زیر است:

  • علت اصلی عفونت ها می باشد
  • اختلالات کلیوی مانند سندرم نفروتیک
  • اختلال درآنزیم های لوزالمعده (آمیلاز و پروتئاز)
  • پرده اکلامپسی، همان مسمومیت بارداری
  • دیابت
  • برخی داروها
  • ورزش های سنگین
  • تب
  • استرس، اضطراب و دلهره

نشانه ها

  • دفع زیاد پروتئین از ادرار
  • کم شدن حجم ادرار
  • تغییر رنگ طبیعی ادرار
  • ورم شکم
  • عفونت های پوستی یا داخلی که به صورت دل درد ظاهر می شوند
  • ورم پلک بالایی چشم

سنگ کلیه

سنگ کلیه ذرات ریز و سختی هستند که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده باشند، سنگ ها هنگامی که غلظت ادراری موادی مانند آگزالات کلسیم یا فسفات کلسیم و یا اسید اوریک افزایش می یابند به وجود می آیند. تشکیل این نوع سنگ بیشتر از سن 30 تا 50 سالگی شیوع دارد و در مردان بسیار بیشتر از زنان است این سنگ ها ممکن است در هر نقطه ای از کلیه تا مثانه یافت شوند و اندازه ی آن ها از شن و ریگ تا سایز بزرگتر متغیر است این سنگ ها در افرادی که آب ناسالم می نوشند یا کم آب می نوشند تشکیل می شوند و 75% این سنگ ها از جنس کلسیم می باشند.

نشانه ها

  • درد شدید و پیچشی در روده ها به فاصله هر چند دقیقه
  • وجود درد ابتدا در ناحیه پشت درست پایین دنده ها ظاهر می گردد سپس طی چند ساعت یا روز ناحیه درد متناسب با حرکت سنگ تغییر می کند و یا از حالب به طرف کشاله ی ران در حرکت است درد با دفع سنگ از بین می رود.

دلایل ایجاد سنگ کلیه

  • غلظت ادرار به علت نوشیدن ناکافی آب
  • نوشیدن آب های با خلوص پائین و وجود املاح درآنها
  • عفونت ادراری که بیشتر در زنان شایع است
  • دیابت
  • افزایش اسیداوریک خون
  • پرکاری پاراتیروئید یا غدد تیروئید
  • عفونت مزمن کلیه
  • غلظت خون
  • مشکلات کبدی
  • تغییرات PH ادرار غیر اسیدی یا قلیایی شدن ادرار

توجه: از علایم ایجاد سنگ می توان به موارد زیره اشاره کرد:

  • درد مبهم در پشت کمر که با تحرک شخص و تکان خوردن بیشتر شود 
  • تب ضعیف داشته باشد
  • کم شدن و تغییر رنگ ادرار داشته باشد
  • سرگیجه و تهوع داشته باشد

رفلاکس ادراری

رفلاکس ادراری یا برگشتن ادرار به کلیه ها:

برگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و کلیه ها بیماری شایعی است که باعفونت های ادراری رایج در کودکان مشخص می شود و اگر به موقع درمان نشود ممکن است سبب از بین رفتن کلیه ها گردد. اصلاح اصلی برگشت ادرار از مثانه به حالب باید صورت بگیرد و چون بسیاری از مردم آشنایی با حالب ندارند از کلمه کلیه استفاده می شود و در حقیقت ادرار ابتدا از کلیه ها وارد حالب ها می شوند سپس مابقی مراحل را طی می کنند. سیستم ادراری، دارای دو کلیه، دو حالب، یک مثانه و یک مجرای ادراری می باشد زمانی که خون از کبد وارد کلیه ها می شود سموم و آب اضافه ی آن گرفته می شود و به شکل ادرار تولید می شود این ادرار از طریق دو لوله باریک به نام حالب پایین آمده و وارد مثانه می شوند سپس در مثانه جمع شده و از طریق مجاری و اندام تناسلی تخلیه می گردند.

نشانه ها

شایع ترین علامت عفونت ادراری است و اصولا والدین زمانی پی میبرند که فرزند دچار نارسایی کلیه شده است، لذا چکاپ نباید فراموش شود. کودکان دچار این بیماری مرتب گرفتار عفونت ادراری می گردند و دلیلش رشد میکروب های باقی مانده تخلیه نشده ادرار در مثانه و مجاری است که با برگشت به حالب مسیر برگشت را نیز آلوده می کنند.

فتق

به پیش رفتگی و خروج یکی از احشا اندرونه یا اندام یا بخشی از آن در دیواره ی که به طور کلی آن را در برمیگیرد و از طریق معبد یا کانال یا روزنه آناتومی گفته می شود  واژه ی افرونه احشا مانند روده و جگر و در کل به تمام اندام های موجود و محصور درون حفره ای از فضای کالبدی یک ارگانیزم گفته می شود. در بدن انسان فضای حفره ای شامل حفره دماغی، حفره صدری یا سینه ای و حفره ی شکمی می باشد. فتق فقط در مورد احشا آزاد و یا ادراری قابلیت جابه جا شدن به واسطه یک بیماری و یا تروما گفته م یشود. انواع مختلفی از فتق وجود دارد که درمان های متفاوتی نیز دارند. انواع فتق عبارتند از: درحالت عمومی اگر پیش رفتگی هرنی به سمت درون بدن باشند فتق داخلی اگر بیرون زدگی احشا به بیرون از بدن باشد فتق خارجی گویند.

فتق دماغی یا سلبرال فتق داخلی ثانویه به دلیل رشد تومورها که فورامن اکسیپیتال (فتق لوزه ای) و یا سوراخ تخم مرغی شکل را اشغال می کند. فتق دیسک جابجایی و بیرون زدگی هسته دیسک در کانال اسپیتال ستون فقرات گردنی و مهره سینه ای، یا ناحیه کمری است که یک فتق داخلی می باشد.

خون در ادرار

خون ادراری یا همانوری زمانی است که در ادرار فرد رگ های خونی وجود داشته باشد.این بیماری اگر مشهود باشد بیشتر دلیل به بیماری مجرای ادراری تحتانی با استعداد خونریزی است. این حالت می تواند به دلیل سنگ کلیه یا سنگ های مجاری ادراری یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات، یا تومورهای مجاری ادراری و یا عفونت ادراری و دلایل بدخیم دیگر رخ دهد.

دلایل وجود خون در ادرار

  • عفونت سیستم ادراری مانند التهاب مثانه، عفونت کلیه
  • ورم پروستات
  • لوپوس
  • افزایش قند یا چربی خون
  • پر فشاری خون
  • ضربه به کلیه ها و حالب یا مثانه
  • بیماری های مانند سرخچه یاسرطان کلیه و مثانه و خون ، آپاندیس و انواع تومورها یا رفلاکس مثانه به حالب، زخم زرد، نفریت مزمن ارثی و بعضی واکسن ها مثل واکسن DT یا همان واکسن سلولی، فابیسم( حساسیت به باقلا)

پروستات

پروستات عفونی از دستگاه تناسلی مرد است و به اندازه ی یک گردوی کوچک است و در ابتدای مجرای ادراری در لگن قرار دارد، غده پروستات در موقع انزال منقبض می شود و ماده ی شیری رنگ قلیایی به منی اضافه می شود وحالت ژلاتینی منی به همین دلیل است این غده در دوران کودکی کوچک است و دربلوغ به دلیل ترشح تستوسترون شروع به رشد می کند و در 20 سالگی به اندازه ثابت می رسد و تا 40 تا 50 سالگی به همان اندازه تغییر 30 سی سی باقی می ماند

وزن این غده در کامل ترین وضع ممکن 20 تا 25 گرم است.

پروستات جز غدد برون ریز است. مایع تولید شده پروستات به همراه منی در کیسه منی ذخیره می شود و شغلش تغذیه و حمل اسپرم در زمان آمیزش است، حالت قلیایی این ماده اسپرم را درمحیط اسیدی رحم حفظ می کند و کار دیگر پروستات با منقبض شدن جلوی سرعت بالای ادرار را می گیرد.

بیماری پروستات

پروستاتیت یا همان التهاب پروستات که بیشتر به وسیله یک عفونت میکروبی ایجاد می شود؛ بزرگ شدن خوش خیم غده ی پروستات و غیر سرطانی که یکی از شایع ترین موارد در این بیماری است و تقریبا در نیمی از مردان بالای 50 سال وجود دارد سرطان پروستات که یک بیماری بالقوه شدید و بدخیم است.

نشانه های انسدادی

تکرر ادراراحتباس ادرارکاهش قطر و فشار جریان ادرار و قطره قطره شدن انتهای ادرار

علت اصلی فقط و فقط عفونت است و می توان گفت بروزش می تواند به علت نزدیکی با زنان مختلف یا نزدیکی غیر ایمن یا جلوگیری از خروج منی در انزال دانست

تکرر ادرار

تکرر ادرار اگر از پروستات باشد علائم پروستات نیز در آن موجود است لذا باید پروستات را درمان کرد تا این بیماری نیز درمان گردد.

علت بروز این بیماری

ورم غده ی پروستات- تغییرات درPH ادرار گاهی بسیار اسیدی می شود و گاهی بسیار قلیایی می شود- پرکاری سمپاتیکرفلاکس ادرار از مثانه به حالب- سرطان مثانهسرطان اپی تلیال-  مشکلات تخمدان در زنان- عفونت کلیه یا مجرای ادراری- پرکاری تیروئیدپارکینسون(لقوه)- مصرف بی رویه داروهای مکمل- دیابت عصبی که ناشی از اضطراب و استرس و ... باشد- کاهش پتاسیم در خون- پرکاری تیروئیدفیبرم زنان- سرمازدگی کلیه ها و مثانه

بند آمدن یا سختی ادرار

ادرار کردن سخت به این معنا است که شما هر چه برای تخلیه ادرار سعی می کنید اما در تخلیه آن مشکل دارید و نشانه هایش به قرار زیر است:

  • صرف زمان طولانی مدت و بیشتر از حد نرمال برای خالی کردن مثانه به دلیل عبور آهسته ادرار
  • ناتوانی در ادرار کردن که مهمترین علتش بزرگی پروستات و عفونت می باشد
  • قطع و وصل شدن مداوم ادرار در زمان تخلیه ادرار

انسداد عروق مجاری تناسلی و ادراری

انسداد و گرفتگی در بخشی از مجرای تناسلی مردان می تواند از طریق بستن مجرای اسپرم و جلوگیری از انزال یا خارج شدن منی روی باروری مرد و روح و روانش تاثیر بگذارد این نوع انسداد ها می تواند به دلیل وجود ضایعات ناشی از عفونت هایی از قبیل مایکوپلاسما یا اورئاپاسما و نیز جراحی های قبلی صورت بگیرد. ضایعه دیگر می تواند ناشی از لگد زدن محکم به کشاله ران در برخی از ورزش ها باشد، این لگد می تواند حتی جلوی تولید اسپرم در بیضه ها را نیز بگیرد ضایعه دیگر میتواند وجود سنگ در مجرا باشد.

شب ادراری

علت های مختلفی دارد از جمله آن این موارد هستند:

سرماخوردگی، کاهش پتاسیم خون، خواب سنگین، تورم پروستات، اختلالات عصبی، پرکاری تیروئید، هیجان های کاذب، عفونت ادراری، بادخوردگی کلیه، دیابت و سرمای شدید.

علت این بیماری در کودکان می تواند این موارد باشد:

  • عدم توجه به کودکان بزرگتر و یا حسادت آنها به خواهر و برادر خود
  • مشاجرات بین والدین
  • تاخیر در رشد
  • نوشیدن مایعات زیاد بعد از ساعت 8 شب
  • استحمام و باد خوردن کلیه ها قبل ازخواب
  • انگل
  • نرمی جا و ضخیم بودن تشک
  • سرما خوردگی
  • جدا کردن کودک از دوستان و یا خانواده
  • کمبود آهن
  • انواع ترس
  • تغییر محیط کودک
  • کم خوابی

واریکوسل

برجستگی و گشاد شدن رگهای بیضه را واریکوسل می گویند که در واقع همان بیماری واریس بیضه ها می باشد و عوارض این بیماری کاهش اسپرماتوزوئید است که در باروری نقش مهمی دارد لذا ممکن است بیمار دچار عدم باروری گردد دراین بیماری عروق بیضه گشاد شده و جریان خون و غذا رسانی تضعیف شده و این باعث عدم رسیدن غذا و اکسیژن لازم به سلول های سازنده اسپرماتوزوئید می شود.

دلایل

عدم تحرک کافی، استفاده از مواد غذایی که باعث غلیظ شدن و چرب شدن خون می گردد، عدم مصرف آب کافی، عصبی شدن و حرص و جوش زیاد خوردن، یبوست، نداشتن همبستری، عدم نظم در خواب و تغذیه و استراحت

علت ناباروری در مردان

این بیماری علت های مختلف و فراوانی دارد که واسطه به مشکلات تولید اسپرم و یا انتقال آن می باشد، توجیه اولیه در این بیماران تست مایع منی می باشد. تولید اسپرم ممکن است تحت تاثیر علل هورمونی، بیماری های مزمن، جراحی قلب و بیماری های قلبی، بیماری های دوران کودکی، اضطراب و استرس و مشکلات شدید عصبی، واریکوسل و فاکتور های محیطی و شیوه ی خاص زندگی قرار گرفته باشد.

مهم ترین علت ها

  • بسته شدن مسیر حرکتی اسپرم
  • عفونت هایی که از راه تماس جنسی منتقل می شوند
  • بیماری های مزمن و حاد
  • اختلال در نعوذ
  • اختلال در تولید اسپرم
  • ترمای ناحیه تناسلی
  • واریکوسل
  • تماس با مواد مخرب و آیب زا، مصرف الکل و مواد مخدر

دلایل عقیمی

  • بیماری های هیپوتالاموس، واریکوسل، عفونت بیضه ها، اوریون، ورم پروستات، نقرس، تب خال دستگاه جنسی، کلامیدیا
  • فرو افتادگی بیضه ها
  • اختلال در اسپرم سازی
  • کمبود تستوسترون
  • مصرف الکل و مخدر
  • گرما و سرمای زیاد دستگاه تناسلی
  • چاقی و لاغری مفرط
  • سوءتغذیه
  • کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند امگا 3و 6
  • اختلالت غددی
  • برخورد با اشعه x  و...
  • سابقه بیماری های مقاربتی
  • ضربه خوردن

 

برگرفته از کتاب علل الامراض نوشته استاد سید هادی فاطمی

0 نظرات

ارسال نظرات